Citation Number
4
Views
55
Downloands
16
Acâibü’l-Mahlûkatlar, insanların evreni ve evrende bulunan varlıkları nasıl algıladıklarını gösteren, bu varlıklarla ilgili ansiklopedik bilgiler içeren, yazıldıkları dönemin coğrafyası ve kozmografyası hakkında önemli bilgiler veren eserlerdir. İlk defa İran edebiyatında Ebü’l- Hüseyin Abdurrahman bin Ömer es-Sûfi tarafından yazılan Acâibü’l-Mahlûkat, zaman içerisinde Arap ve Türk edebiyatında da yaygınlaşmıştır. Türk edebiyatında 15. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanan ve bu tarihten itibaren farklı zamanlarda ve farklı yerlerde pek çok tercümesi yapılan Acâibü’l-Mahlûkat tercümelerinin Türk edebiyatında sevilen bir anlatı geleneğini oluşturduğu anlaşılmaktadır. Hem Batı Türkçesiyle hem de Doğu Türkçesiyle yazılmış olan Acâibü’l-Mahlûkat tercümeleri Türk dili ve Türk kültür tarihi açısından oldukça önemli bilgiler barındırmaktadır.Bu çalışmada dikkatleri Doğu Türkçesiyle yazılmış olan Acâibü’l-Mahlûkatlara çekebilmek için Batı Türkçesiyle yazılmış olan Acâibü’l-Mahlûkat tercümeleri hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Daha sonra Doğu Türkçesiyle yazılmış olan Bennâî bin Muhammed Herevî’nin tercümesi ve mütericimi bilinmeyen Acâibü’l-Mahlûkat tercümesi ile Sultan Muhammed bin Derviş Muhammedü’l- Muftiü’l-Belhî’nin bu alandaki Farsça eseri tanıtılmış, bu eserler hakkında çeşitli bilgiler sunulmuştur. Acâibü’l-Mahlûkat anlatılarının Batı Türkçesi ve Doğu Türkçesiyle yazılmış olan çeşitli tercümeleri bu anlatıların Doğu Türkçesi ve Batı Türkçesi için ortak bir anlatı geleneğini oluşturması bakımından büyük önem arz etmektedir.
Acâib-al-Mahlûkats show how people perceive the universe, and beings in the universe, providing encyclopedic information about them. These works also reflect the geography and cosmography of the period in which they were written. Appearing for the first time in a Persian language work written by Abu'l-Hüseyin Abdurrahman bin Ömer as-Sufi, Acâib-al-Mahlûkats became widespread in Arabic and Turkish literature over time. Scholars now agree that Acâib-al-Mahlûkats, which emerged in Turkish literature in the 15th century and have been translated at different times and places since then, constitute a popular narrative tradition in Turkish literature. Written in both western and eastern Turkish, Acâib-al-Mahlûkats contain important information about the Turkish language and the nation’s cultural history. This study, presents an overview of Acâib-al-Mahlûkats written in western Turkish to draw attention to those written in eastern Turkish. Afterward, several authors wrote in this genre in eastern Turkish, of which some examples still exist: the translation of Bannai bin Muhammed Herevî, translations of Acâib-al-Mahlûkats by unknown translators and Sultan Muhammed bin Dervis Muhammed-al-Mufti-al-Belkhi's Persian works in this field providing more information about this genre. The translations of Acâib-al-Mahlûkat narratives written in western and eastern Turkish are important because these narratives form a common narrative tradition for eastern and western Turkish.
Field : Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
