Özet:

İ ktisadi ve sosyal gelişme ile temel haklar arasındaki ilişki, özellikle de gelişmekte olan ülkelerin kalkınması bağlamında düşünüldüğünde, sosyal bilimlerin tartışmalı konularından birisi olageldi. Gelişme literatürü, az gelişmiş ülkelerin karşı karşıya kaldığı geri kalmışlık sorununa çözüm önerileri bağlamında ortaya çıkmasına rağmen, bugün de globalleşme tartışmaları ekseninde geçerliliğini koruyan önemli soruların tartışıldığı bir alan. Gelişme literatürü bir yandan batı dışı toplumların sömürgecilik sonrası dönemde bağımsızlıklarını kazanıp, siyasi ve ekonomik sistemlerini kendi başlarına düzenleme zorluklarıyla başbaşa kalmasının doğurduğu sorunları, öte yandan da dünya ekonomisinin genişleyerek yerküreninücra köşelerine nüfuz etmeye başlamasıyla batı dışındaki bağımsız ülkelerin de batıyla başa çıkabilmek kaygısıyla ekonomik ve siyasi sistemlerini yeniden düzenleme arayışlarını inceleyen dinamik bir disiplin. Gelişmekte olan ülkelerin giriştikleri kalkınma projelerinin altında yatan felsefi temelleri ve bizzat takip edilen uygulamaları da doğrudan etkilemesi nedeniyle, gelişme literatürü soyut akademik tartışmaların yapıldığı bir dal olmanın ötesinde, gündelik siyasetle içiçe geçen konuların da tartışıldığı bir alan. Amartya Sen1 kalkınma ekonomisi konusunda yeni bir felsefi bakış açısı getirmekle kalmamış, sunduğu birey-merkezli yeni gelişme anlayışıyla, özellikle Birleşmiş Milletler kapsamında yürütülen programları da derinden etkilemiş Nobel ödüllü bir ekonomist.

Anahtar Kelimeler: