Özet:

ÖZET Afganistan kimlik, milliyetçilik ve dini açılardan heterojen bir toplum yapısı teşkil etmektedir. Bu gruplardan başlıcaları Türkler, Tacikler, Peştun ve Hazaralardır. Farklı mezhep ve etnik kimliğe sahip bu topluluklar arasındaki egemenlik mücadelesi ve çatışmalar bu makalenin temel konusunu oluşturmaktadır. Tarih boyunca, biribirinden farklı kimlik ve grupların varlığı Afgan toplumunu etnik çatışmalara, toplumsal kaosa ve hatta iç savaşa sürüklemiştir. Farklı kimlik, kültür, milliyet, din, dil ve mezhepten halkların bir arada yaşama tecrübesi Afgan siyaseti için başarısızla sonuçlanmış ve Afganistan çatışmaların merkezi konumuna gelmiştir. Bu makalede sosyolojik faktörler, etnik gruplar ve mezhepsel dinamiklerin Afgan siyasetine etkisi incelenmiştir. Ayrıca Afganistan tarihinin kısa bir analizi, Peştun egemenliği, Afgan milli devletinin kuruluşu, Peştunlaştırma siyaseti ekseninde tartışılmış, gerek Mucahitler ve Taliban dönemlerinde gerekse de ABD’nin müdahalesi sonrası kurulan geçici hükümet döneminde Afganistan’ın etnik yapısı, farklı grupların birbirleriyle ilişkileri ve Afgan siyasetine etkileri Afganistan üzerinde çalışan önemli düşünür ve siyaset bilimcilerinin görüşlerinden yararlanılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Afganistan, Kimlik Siyaseti, Etnik Çatışmalar, Peştunlaştırma. ABSTRACT Afghanistan is a heterogenous society in terms of identity, nationality and religious dimensions. Major groups of Afganistan are Turks, Tajiks, Pashtuns and Hazaras. Sovereignity struggle and conflicts among these groups belonging to the various sect and ethnic identity, constitute main subject of this article. Throughout the history, the presence of various identities in Afghanistan dragged the country into ethnic conflicts, social turmoils and even civil war among different ethnic groups. In this study, the influences of sociological factors, identity groups and sectarian dynamics in Afghanistan on Afghan politics have been examined. The history of Afganistan, Pashtun’s sovereignity, emergence of national Afghan state, politics of Pashtunization, ethnic structure of Afghanistan, fundamental ethnic groups, relations and battle field among them, ethnic groups’s influences on Afghan politics before the period of Mujahids, in the period of Mujahids and Taliban and after the collapse of Taliban and interim government are tried to be revealed by using some references from important figures and scholors. Key Words: Afghanistan, Identity Politics, Ethnic Conflicts, Pashtunization.

Anahtar Kelimeler: