Abstract:

II. Doğu Türk Kağanlığı (632-744), Uygur Bozkır Kağanlığı (744-840) ve Koço Uygur Hanlığı (860-1284) dönemlerine ait Eski Türkçe yazıtlar ve yazmalar ile Yenisey, Dağlık Altay Bölgesi ve Kırgızistan’da bulunan yazıtlar bugün Eski Türkçenin söz varlığının doyurucu bir malzemesini sunar. Bu döneme ilişkin metinler dinî, sosyal, kültürel ve askerî terimler başta olmak üzere muhtelif alanlara ilişkin birçok terimi ihtiva eder. Bu çalışmanın amacını Eski Türkçe metinlerde geçen kokuya ilişkin ifadeler ile tütsü ve buhurdan anlamındaki sözcüklerin tespiti ve kökenlerine ilişkin açıklamalar oluşturmaktadır. Çalışmada Orhon Türkçesi ile kaleme alınmış yazıt ve yazmalarla Eski Uygurca metinlerde geçen mevzubahis sözcükler madde başı olarak alınmıştır; bununla birlikte tarihi Türkçenin diğer dönemlerine ilişkin metinlere de atıf yapılarak madde başı olarak belirlenen sözlerin özellikle orijinal metinlerdeki ve Türk dilini konu edinen iki dilli sözlüklerdeki görünümlerine yer verilmiştir. Bu yazıdaki malzeme Eski Türkçede Kokuya İlişkin İfadeler ile Eski Türkçede Tütsü ve Buhurdan olmak üzere iki ayrı başlıkta incelenecektir.

Keywords: