Abstract:

Giriş: KBY’de uygulanan hemodiyaliz tedavisi sekonder sorunlara yol açabilen, kişilerin yaşam kalitelerini azaltan, bireyleri psiko-sosyal yönden etkileyebilmektedir. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarının öz-bakım, öz-yeterlilik durumlarının sorgulanabilmesi ve hastaların bu yönde desteklenmesi hemşirelik açısından önemlidir Amaç: Bu araştırma hemodiyaliz hastalarının hastalığa karşı öz yeterlilik durumunu ve günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirebilme düzeylerini belirlemek ve bakım gereksinimlerini saptamak amacıyla yapılmıştır.  Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışma bir numune ve bir eğitim araştırma hastanesinde Temmuz -Aralık 2016 tarihleri arasında, bu merkezlere hemodiyaliz tedavisi için başvuran  140 hasta alınarak yapılmıştır. Veriler ‘Sosyo-Demografik Özellikler Veri Toplama Formu ve Genel Yeterlilik Ölçeği (GÖYÖ) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma, One-Sample Kolmogorov-Smirnow test, student t testi, oneway anova, Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma kapsamına alınan bireylerin %69,2’sinin erkek ve ilk teşhisin ortalama 6,4 yıl önce konulduğu saptanmıştır. Hastalık ve tedavisi nedeniyle araştırma kapsamına alınan bireylerin %34,3’nün çalışma hayatına devam edemedikleri, %64’nün günlük banyo, giyinme, ev işleri gibi aktivitelerini yerine getirmekte zorlandıkları belirlenmiştir. Hastaların öz yeterlilik düzeyini; çalışma durumu, gelir düzeyi, tanının konulma zamanı, fiziksel durumları etkilerken (p<0,05), medeni durum ve eğitim düzeyi etkilememiştir (p>0,05). Çalışma kapsamına alınan hastaların genel öz yeterlilik puan ortalamaları düşük bulunmuştur. Sonuç: Hemodiyaliz işlemi bireylerin öz yeterliliklerini ve gya gerçekleştirebilme düzeylerini etkileyerek bireylerin bakım gereksinimlerini artırmaktadır. 

Keywords: