Özet:

Kartezyen felsefenin özne sorunu, insanı ruh ve bedenin birleşimi olarak gören teolojik anlayışın mirasına dayanır. Kuşkusuz Kartezyen özne anlayışı, bu mirası modern felsefeye seküler şekilde aktarır. Buna göre, insan söz konusu olduğunda, sorun artık onun ilahi kurtuluşundan ziyade, öncelikle onun ne olduğudur. İnsanın ne olduğu sorusuna verilen yanıt, modern felsefe ya da Aydınlanmanın insan görüşünün temelidir. İnsan sorunu, “akıl” ve “düşünme” kavramlarıyla yanıtlanır. Modern felsefenin bu yanıtı, insanı genel bir kalıp içinde değerlendirir. Oysan insan, yaşamı olan bir varlıktır ve onun görünür biçimleri, her tek kişiye özgüdür. İşte modern felsefenin bu eksikliği romantizm tarafından eleştirilir. Romantizmin yaşam kavramını öne çıkarması, insan sorununun genel kalıpla yanıtlanmasına mutlak bir karşı çıkış değildir. Romantizm, insanı tanımlayan genel özelliklerin, tek tek insanlarda görünür olduğunu bize gösterir. Bu nedenle insanın ne olduğu, kişisel farklılıklar göz önünde bulundurulmadan yanıtlanamaz. Bu çalışmada yaşam, özgürlük gibi kavramlar etrafında, Romantizmin modern insan sorununu, kişi sorununa indirgemesinin izleri aranmaktır ve insana dair genel tasarımı, ne bakımdan aştığı incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler: