Abstract:

Günümüz düşünürlerinden Illich’in yabancılaşma anlayışı bağlamında modern üni-versite eleştirisinin ele alındığı bu çalışmada, önce genel olarak yabancılaşma kav-ramına ve Illich’in yabancılaşma kavramını nasıl tanımladığına yer verilmiştir. Ça-lışmada, daha sonra yabancılaşma kavramıyla ilişkili olarak Illich’in modern eğitim sistemi hakkındaki düşüncelerinden bahsedilmiştir. Illich’in metinlerinde sık sık yer verdiği diğer bir kavram da öğrenmedir. Bu nedenle çalışmada yine yabancılaşma kavramıyla ilişkisi içinde Illich’in öğrenmeyi nasıl tanımladığına da değinilmiştir. Çalışmanın son bölümünde Illich’in modern ve modern öncesi üniversite anlayışı ele alınmıştır. Bu bölümde özellikle Ortaçağ’daki üniversiteler ile 1960 yılından sonra kurulan üniversiteler birbiriyle karşılaştırılmıştır. Illich’e göre, ideal üniversiteler Ortaçağ’da hizmet vermekteydi. Bu bölümde Illich’in Ortaçağ üniversitelerini nitelikli görmesinin nedenlerine de temas edilmiştir. Çalışmanın sonunda Illich’in, günümüzde modern kurumlar arasında yer alan üniversiteleri, kapitalist sisteme hizmet eden ve insanların yabancılaşmalarına neden olan unsurlar olarak düşündüğü görülmüştür. Ayrıca çalışmanın nihayetinde Illich’in dünyada kapitalist düzenin hâkim olmasından dolayı, yükseköğrenim sisteminin, sosyalist olarak adlandırılan ülkeleri bile kapsa-yacak biçimde standartlaştığını iddia ettiği de anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Illich; Yabancılaşma; Eğitim; Öğrenme; Üniversite.

Keywords: