Abstract:

Talât Mümtaz Yaman Osmanlı İmparatorluğu’nun son, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında Kastamonu’da yetişmiş çok yönlü bir kişiydi. 1930 yılında bir yandan Kastamonu’da öğretmenlik yaparken diğer yandan da yerel bir gazetede çalışıyor ayrıca İstanbul’da yayın yapan Vakit gazetesinin Kastamonu muhabirliğini yürütüyordu. Vakit gazetesine rutin olarak Kastamonu ile ilgili haberler gönderen Yaman, 1930 yılında sekiz vilâyeti kapsayan bir inceleme gezisine çıkmıştır. Bu gezideki izlenimleri üç ay boyunca “Orta Anadoluda Seyahat Mektupları” adıyla ve 26 tefrika halinde Vakit gazetesinde yayınlanmıştır. Günümüzdeki idari taksimatta Kastamonu, Sinop, Bartın, Zonguldak, Çankırı, Kırıkkale, Çorum, Yozgat, Kayseri ve Sivas illerini kapsayan bu geziye dair mektuplarda Talât Mümtaz Bey kamu hizmetlerinden ekonomik etkinliklere, sosyal yaşamdan doğal güzelliklere kadar geniş bir yelpazede bilgiler aktarmıştır. Ziyaret ettiği yerlerdeki izlenimlerini ayrıntılarıyla anlatan Talât Mümtaz gezisinin ilk etabında Kastamonu, Sinop ve Zonguldak kıyı şeridini ziyaret etmiştir. Muhabir bu kapsamda önce karayoluyla Küre üzerinden İnebolu’ya geçmiş, sonra deniz yolu ile ulaştığı Ayancık, Cide ve Bartın kazalarını ziyaret etmiştir. Zonguldak il merkezinde de temaslarda bulunan muhabir yine İnebolu’ya dönmüş ve yolculuğuna karayoluyla devam ederek Anadolu’nun iç kesimlerine yönelmiştir. Talât Mümtaz’ın gezisinin ilk 13 tefrikasına konu olan kıyı şeridindeki yerleşimler coğrafi açıdan benzer özelliklere sahip bulunsa da 1930 yılı itibariyle bambaşka yaşam koşulları içinde olmuş, muhabir de bu yaşam koşullarını çarpıcı şekilde okuyucularına aktarmıştır. Verdiği bilgiler kimi zaman yetkililerle temaslarına kimi zaman halk arasında yaptığı sohbet ve gözlemlere dayanmaktadır.

Keywords: