Özet:

Kentlerde yaşayan nüfusun yüksek bir hızda artış göstermesi, kentlerde bir takım çevre sorunlarının artmasına neden olmuştur. Bu sorunlara getirilmek istenen çözümler, konunun uluslararası düzeyde tartışılmasını ve konu ile ilgili farklı kavramların ortaya çıkmasını beraberinde getirmiştir. Bu kavramlar arasında “çevre hakkı” önemli yer tutmaktadır. Yaşama hakkının önemli bir parçası olan çevre hakkı “sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı” şeklinde tanımlanmaktadır. Çevrenin sağlıklı ve yaşanabilir kalması, bireysel bir hak ve sorumluluk olduğu için çevre sorunlarının yerel düzeyde ele alındığı görülmektedir. Bu anlamda çevre sorunlarının çözümü konusunda belediyeler başta olmak üzere yerel yönetimlere ve yerel yönetimlerin ilgili organlarına önemli görevler düşmektedir. Bu çalışmada öncelikle çevre hakkı ve çevre sorunları ile ilgili kuramsal ve kavramsal bir çerçeve ortaya konulmuştur. Ardından uluslararası alanda çevre odaklı ilk toplantı olma özelliğine sahip olan Stockholm Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nın önemine değinilmiş ve yine önemli belgelerden olan Yerel Gündem 21, Aarhus Sözleşmesi ve Avrupa Kentsel Şartı I ve II incelenmiştir. Çalışmanın devamında çevre ve çevre hakkının ulusal mevzuattaki yeri irdelenerek 2872 sayılı Çevre Kanunu’ndan bahsedilmiştir. Aynı zamanda Türkiye’nin yerel yönetimler alanında yeniden yapılanma çalışmalarının bir ürünü olarak 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, konu kapsamında değerlendirilmiştir. Bu bağlamda söz konusu kanunlar içerisinde belediyenin görev, yetki ve sorumluluklarından yola çıkarak çevresel sorunlara temas eden maddeler ele alınmıştır. Nihai olarak incelenen mevzuatta çevre sorunları ve çözümleri ile alakalı dağıtılan görevler ve aktörlerin önemi ve hangi sorunlara, hangi maddelerle çözüm getirilmek istendiği analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: