Özet:

BİTKİLERİN TUZ STRESİ ETKİLERİNE KARSI GELİSTİRDİKLERİ TOLERANS STRATEJİLERİ Tuzluluk, kurak ve yarı kurak alanları tehdit eden en önemli problemler arasındadır. Tarımsal alanlarda tuzluluğun artması, toprağın yapısını bozmakta, bitkilerin ürün kalitesi ve verimliliğini önemli ölçüde sınırlandırmaktadır. Tuz stresi, bitkilerde çesitli gelisim süreçlerinin yanında morfolojik, hücresel, fizyolojik ve moleküler seviyede pek çok aksaklıklara neden olmaktadır. Bitkiler, tuz stresine yanıt olarak çesitli tolerans stratejileri gelistirmektedir. Tuz stresine yanıt çerçevesinde, metabolizma yan ürünü olarak olusan reaktif oksijen türlerini yok eden çesitli enzimatik olmayan antioksidanlar ile antioksidan enzimlerin aktivitelerinin arttırılması, bitki büyüme düzenleyicilerinin ve ozmolit sentezinin tesvik edilmesi, fotosentetik yolun değistirilmesi, gen ifadesi ve SOS yolu ile iyon alımının düzenlenmesi, stresle ilgili genlerin aktive edilerek transkripsiyon faktörlerinin sentezlenmesi ve stres proteinlerinin üretiminin tesvik edilmesi önemli tolerans stratejileridir. Bu derlemede, tuz stresinin etkileri ve tuzluluğa karsı bitkilerin gelistirdikleri tolerans stratejileri tanıtılacaktır. TOLERANCE STRATEGIES DEVELOPED BY PLANTS TO THE EFFECTS OF SALT STRESS Salinity is one of the major problems that threat arid and semi-arid areas. Increased salinity in the agricultural areas disturbs the structure of soil, significantly limits product quality and productivity of plants. Salt stress causes many problems at morphological, cellular, physiological and molecular levels and in various development processes in plants. The plants develop various tolerance strategies in response to salt stress. With in the context of salt stress, increasing non-enzymatic antioxidants and antioxidant enzyme activities scavenging ROS (Reactive Oxygen Species) as a by product of metabolism, inducing osmolite biosynthesis and various plant growth regulators, changing the way of the photosynthesis, regulating gene expression and ion uptake via SOS pathway, and activating stress-related genes to promote the synthesis of transcription factors and production of stress proteins are important tolerance strategies. In this review, the effects of salt stress and tolerance strategies developed by plants to salinity are described.

Anahtar Kelimeler: