Abstract:

Modern zamanların bir icadı olan ulus devlet, din-devlet ilişkilerinde büyük değişim ve dönüşüm meydana getirmiştir. Ulus devletlerin ortaya çıkması ile beraber din ile toplum arasındaki ilişkinin boyutları değişmeye ve din gerçekliği ulusal bir renge bürünmeye başlamıştır.Bunun yanı sıra, din-devlet ilişkileri bağlamında tek bir modelden bahsetmek pek mümkün gözükmemektedir.Her ülke kendi tarihsel ve sosyolojik gerçekliğine uygum ve uyumlu bir model ortaya çıkarmıştır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin Fransa’nın, Almanya’nın, İngiltere’nin “modern dogma”ya dönüşen laikliğe bakışları, laikliğin toplumsal karşılığı, dinsel özgürlüğün boyutları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada farklı ülkeler incelenerek din-devlet ilişkileri betimlenmiştir. Özellikle modern zamanların imparatorluğu olan ABD, Türkiye’nin din-devlet ilişkilerine ve özellikle baskıcı laikliğe ilham veren Fransa, devlet ile kilisenin özerkliğini savunan Almanya ve devlet ile kilisenin ortaklığını esas alan İngiltere örnekleri yakından incelenmiştir. Her ülkenin kendi tecrübesinin farklılığı, özgün modellerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Betimleyici bir metotla bu ülkelerin din-devlet ilişkilerine yaklaşımı, kamusal hayatta dinin işlevine dönük anlayışları, modern zamanda yaşadıkları dönüşümün boyutları değerlendirilmiştir. Böylece farklı modellerin bize sunmuş olduğu perspektifle Türkiye’nin yaşamış olduğu hercümercin resmi daha anlaşılır hale gelecektir.

Keywords: