Özet:

Kıbrıs Barış Harekatı tarih yazını henüz bir büyük anlatı ortaya koyamamıştır. Bu yazın başlangıçta oldukça seçici ve zaman zaman kilit bazı siyasi aktörleri bile dışlayıcı bir özellik göstermiştir. Ancak zamanla dışlanan, ihmal edilen veya “suskunluğu” tercih eden aktörleri anlatıya eklemeleyenler eserlerle ve hatta bu tür aktörler tarafından bizzat kaleme alınan anılarla harekata ilişkin daha kapsayıcı bir anlatı taslağı uç vermiştir. 1974’den günümüze Büyük Anlatıyı önemli ölçüde şekillendiren üç önemli eser ve bir siyasi gelişme öne çıkmaktadır. İlk eser 1978’de gazeteci Mehmet Ali Birand’ın yayınladığı Otuz Sıcak Gün adlı kitaptır. İkinci önemli eser 1989’de harekatın 15nci yıldönümde Orgeneral Bedrettin Demirel’in anılarının Cumhuriyet gezisinde yazı dizisi olarak yayınlanmasıdır. Erbil Tuşalp tarafından yayına hazırlanan bu anılarla suskunluk duvarında ilk gedik açılmıştır. Duvarı yıkan gelişme ise 2004 yılında Annan Planı’nın Kıbrıslı Türkler tarafında kabul edilmesidir. 1974’de çözüme kavuşturulduğu varsayılan bir konunun aslında halledilmediğinin anlaşılması, “1974”ü Türk kamuoyuna ve özellikle genç kuşaklara hatırlatmaya yönelik yayın patlamasına yol açmıştır. Büyük anlatının iskeletini askeri ayrıntılarla besleyen üçüncü eser Korgeneral Muzaffer Sever’in 2010’da yayımlanan 20 Temmuz 1975 Kıbrıs: Bitmeyen Gece kitabıdır. Kitap hem daha önce bilinmeyen ayrıntıları ortaya çıkarmış hem de harekata ilişkin hareretli bir tartışmayı da tetiklemiştir.

Anahtar Kelimeler: