Abstract:

Amaç: Bu çalışmanın amacı diz osteoartritli yaşlı hastalarda yorgunluk düzeylerini araştırmak, yorgunluğun depresyon ve radyolojik evre, fonksiyonel durum ve ağrı gibi klinik parametrelerle ilişkisini değerlendirmek ve yaşam kalitesi üzerine etkisini saptamaktı. Materyal ve Metot: Çalışmaya diz osteoartritli, 65-80 yaşları arasında seksen hasta (60 kadın, 20 erkek) alındı. Osteoartritin radyolojik evresi, Kellgren-Lawrence evreleme skalası ile saptandı. Western Ontario ve McMasters Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi [Western Ontario and McMasters UniversitiesIndex of Osteoarthritis(WOMAC)] fonksiyonel durumu belirlemede kullanıldı. Yorgunluk Semptom Envanteri [Fatigue Symptom Inventory (FSI)] yorgunluğu, Nottingham Sağlık Profili [Nottingham Health Profile (NHP)] yaşam kalitesini ve Beck Depresyon Skalası [Beck Depression Scale (BDS) ] ise depresyonu değerlendirmede kullanıldı. Ağrı şiddeti, Görsel Analog Skala [Visual Analog Scale (VAS)]- ağrı ile ölçüldü. Bulgular: Hastalar günlük ağrı biçimlerinişu şekilde ifade ettiler: daha çok akşamları yorgun (%30), tam olarak yorgun değil (%21,3), daha çok sabahları yorgun (%20), sabit bir günlük ağrı biçimi yok (%17,5), daha çok öğleden sonraları yorgun (%11,3). FSI’nın yorgunluk şiddeti, yorgunluk süresi ve yaşam kalitesine etkisi alt grupları WOMAC, VAS-ağrı, BDS ve NHP’nin ağrı, enerji ve emosyonel reaksiyonlar alt grupları ile belirgin olarak koreleydi (p<0,05). NHP’nin fiziksel mobilite ve uyku alt grupları sadece yorgunluk şiddeti, yorgunluk süresi ile koreleydi (p<0,05). FSI alt grupları ile NHP’nin sosyal izolasyon alt grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon yoktu (p>0,05). Lojistik regresyon analizi; radyolojik evrelerin FSI üzerine anlamlı etkisini ortaya koydu (p<0,05). Sonuç: Yorgunluk diz osteoartritli yaşlı hastalarda yaygındır ve ağrı, fonksiyonel durum, uyku, enerji ve emosyonel fonksiyonlar açısından kötü yaşam kalitesi ile ilişkilidir. Yorgunluk kompleks bir semptom olduğundan FSI gibi kapsamlı bir anket ile değerlendirilmelidir.

Keywords: