Özet:

Kanuni’nin Irakeyn Seferi sonunda ele geçirilen topraklar üzerinde Bağdat Vilayeti kuruldu. Bağdat Vilayeti, Osmanlı açısından önemli olduğu kadar, Safeviler açısından da o kadar önemli bir yere sahipti. Bu nedenle Safeviler, Osmanlı’ya kaptırdıkları Bağdat ve çevresindeki toprakları bir an önce geri alma arzusundaydılar. Safeviler bu emellerini gerçekleştirebilmek için de, Bağdat Vilayeti’nde bulunan Kızılbaş denilen mezhepdaşlarından istifadeye çalıştılar. Bu işbirliğinin öncelikli amacı Bağdat’taki Osmanlı otoritesini sarsmaktı. Bunu başarabilmek için de şekaveti bir yöntem olarak kullandılar. İdari ve askeri hizmetlere kimliklerini gizleyerek sızan Kızılbaş kökenli görevliler, fırsat buldukça halka yönelik zulüm ve şekavetlerde bulunarak vilayet düzenini bozmaya çalıştılar. Bağdat Vilayeti’nde isyan ve şekavete yol açan bir diğer önemli sorunda, vilayet içerisinde oldukça yoğun aşiret varlığının bulunmasıydı. Aşiretler devlete bağlı gibi görünseler de, aşiret beyleri her zaman için aşiret çıkarlarını önde tutmaları nedeniyle, vilayet içerisinde otorite boşluğu bulduklarında şekavet veya isyan edebilmekteydiler. Hatta gerektiğinde saf değiştirerek Safevilerle işbirliği dahi yapabilmekteydiler. XVI. yüzyılın ikinci yarısında yaşanan bu isyan ve şekavetler nedeniyle Bağdat Vilayeti’nde tam anlamıyla bir istikrarın sağlanması bir türlü mümkün olmadı.

Anahtar Kelimeler: