Abstract:

Amaç: Osteoartrit (OA), en sık görülen eklem hastalığıdır ve kişinin günlük yaşam aktivitelerini ve sosyal performansını önemli ölçüde bozan bir morbidite nedenidir. Kronik romatizmal pek çok hastalıkta uzun dönemde ağrının kronisite göstermesi hastalık kontrol altına alındığı dönemlerde bile ağrının devam etmesi bize altta yatan başka mekanizmaları düşündürmektedir. Nöropatik ağrı, santral sensitizasyon (SS) ve sendromları kronik romatizmal hastalıklara sıklıkla eşlik etmektedir. Bu çalışmadaki amacımız, diz OA olan hastalarda nöropatik ağrı ve SS varlığını araştırmak ve bunun hastalık şiddeti ve radyolojik evre ile ilişkisini göstermektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma prospektif tanımlayıcı olarak planlandı. Çalışmaya Tıp Fakültesi Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine başvuran 79 hasta dâhil edildi. Hastaların yaş, cinsiyet, beden kitle indeksi (BKİ) kaydedildi. Osteoartrit radyolojik evrelemesi için Kellgren Lawrance (KL) evreleme sistemi, ağrı varlığı Western Ontario ve McMaster Universitesi Artrit İndeks (WOMAC), nöropatik ağrı varlığı Nöropatik Semptom ve Bulguların Özdeğerlendirimi [Self-Assessment of Neuropathic Symptoms and Signs (S-LANSS)] ve santral sensitizasyon varlığı Santral Sensitizasyon Envanteri (SSE) ile değerlendirildi. Bulgular: Katılımcıların (n=79) 44 (%55,7)’ünde nöropatik ağrı, 67 (%84,8)’sinde SS gözlendi. Katılan 79 hastanın 70 (%88,6)’i kadın, 9 (%11,4)’u erkek cinsiyette idi. Hastaların yaş ortalaması 56,45±7,07 yıl ve BKİ 32,83±5,54 kg/m2 idi. KL evrelemesine göre evre-1 hasta sayısı 1 (%1,3), evre-2 hasta sayısı 25 (%31,6), evre-3 hasta sayısı 40 (%50,6), evre-4 hasta sayısı 13 (%16,5) bulunmuştur. Grubu KL evresine göre; KL ileri (evre 3-4) ve düşük (evre 1-2) evre olarak sınıfladığımızda, ileri evre olan grup daha ileri yaşta idi (p=0,00). BKİ’leri benzerdi (p=0,56). S-LANSS skorları her iki grupta da benzer idi (p=0,17). WOMAC skorları KL evreleri yüksek olan hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,01). Nöropatik ağrı tanısı konan hastalarda WOMAC (p=0,00) ve SSE skoru (p=0,00) anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Tüm grupta SLANNSS skoru; WOMAC (rho=0,348; P=0,002) ve SSE skoru (rho=0,483; p=0,000) ile pozitif korele idi. SSE skor WOMAC (rho=0,417; P=0,000) ve Tampa Kinezyofobi Skalası (rho=0,277; p=0,014) ile pozitif korele idi. Sonuç: Diz OA olan hastalarda nöropatik ağrı ve SS radyolojik evre ve hastalık şiddeti ile sıklıkla koreledir. Bu hastalarda nöropatik ağrı ve SS varlığı yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu nedenle hastalığın takibinde nöropatik ağrı ve SS’nin göz önüne alınması gereklidir.

Keywords: