Özet:

Erken cumhuriyet döneminde, ülke nüfusunu nicelik olarak artırırken niteliğinin iyileştirilmesi de önemli bir husus olmuştur. Bu noktada “nasıl bir nesil istiyoruz” sorusunun cevaplanması ve modern çocuğun inşasına başlanması gerekli görülmüştür. Kurucu ve koruyucu Gazi imgesine sahip çıkan, cumhuriyetin değerleri ve Atatürk inkılaplarına bağlı bir nesil yetiştirmek, genç cumhuriyetin temel amaçlarından birisi olmuştur. Bununla beraber, bilimsel bakış açısına sahip, kültürel anlamda kendini geliştirip sanatla besleyen, sosyal hayatında modern davranışları benimsemiş, dürüst, çalışkan, yardımlaşmaya önem veren, eşitlikçi, cumhuriyete sadık, giyim kuşamında modern ve beden sağlığına dikkat eden yeni bir nesil yetiştirilmesi hedeflenmiştir. Tüm bu gelişmeler dahilinde edebiyatın etkin bir araç olarak kullanılması da kaçınılmaz olmuştur. Bu çalışmanın temel amacı Himaye-i Etfal Cemiyeti külliyatında yer alan Çocuk Ansiklopedisi’ni incelemek ve erken cumhuriyet döneminde çocukluğun inşası üzerine değerlendirmelerde bulunmaktadır. Çalışmada doküman inceleme yöntemi kullanılmış yapılan içerik analizi sonucunda elde edilen veri kodlanarak çözümlenmiştir. İncelenen ansiklopedide bilim ve aklın gücü ön plana çıkartılmış, ekonomik anlamda gelişmenin en önemli öncülerinden birisi olan teknolojinin önemi vurgulanmış, coğrafya, biyoloji, fizik gibi bilimler temelinde konular aktarılmış, doğa ve insan sevgisi üzerinde durulmuştur. Ülkeyi çağdaş medeniyet seviyesine ulaştıracak olan yeni nesil, dünyadaki değişimlere ve yeniliklere ayak uydurabilecek bilgi ile donatılmaya çalışılmış bunu yaparken milli duyarlılık korunmuştur. Bugün yüz yaşında olan Türkiye Cumhuriyeti’nin bu denli sağlam temeller üzerinde oturmasının sebebinin cumhuriyetin ilk yıllarında izlenen politikalarla ilgili olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: