Özet:

Bu araştırmanın amacı, üçüncü basamak bir hastanenin 2020 yılı ilaç stoklarının ticari isim, etken madde ve ATC (Anatomik Terapötik Kimyasal Sınıflandırma) grupları baz alınarak stok kontrol yöntemleri ile analiz etmektir. Araştırma Ege Bölgesi’nde bulunan 626 yataklı bir üniversite hastanesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini hastanenin 2020 yılında eczane depodan çıkış işlemi gerçekleştirilen 742 kalem ilacı oluşturmaktadır. Araştırmada stok kontrol yöntemlerinden ABC (Always, Better, Control), VED (Vital, Essential ve Desirable) ve ABC-VED matrisi analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 742 ilaç miktar açısından sırasıyla %7,7 (57), %12.5 (93) ve %79.8 (592) A, B ve C kategori maddeleri olduğu tespit edilmiştir. Yıllık ilaç stok maliyetinin %6, 50’sini merosid ıv 1 gr enj. 1 flk (1.076.717-TL) ticari isimli ilaç, ilaç stok maliyetinin %6,52’sini (1.079.235-TL) bu ilacın etken maddesi olan meropenem 1000 mg/ıv flakon’un oluşturduğu saptanmıştır. Toplam ilaç stok maliyetinin %49,79’unu 27 kalem ticari isimli ilaç oluştururken, ilaç stok maliyetinin %49,93’ünü 20 kalem etken madde oluşturmaktadır. Benzer biçimde toplam ilaç stok maliyetinin %81,08’i antienfektifler (sistemik), kan ve kan yapıcı organ ve antineoplastik ilaçlar olmak üzere 3 ATC grubuna aittir. ABC-VED matrisi analizinde kategori I’de bulunan ticari isimli ilaçların toplam stok maliyetinin %77,34’ünü, etken maddelerin ise toplam stok maliyetinin %79,15’ini oluşturduğu saptanmıştır. Hastaneler, ilaç stoklarını ticari isim, etken madde ve ATC grupları bazında hem maliyet hem de hayati öneme haiz olup olmama kriterlerine göre rutin olarak stok kontrol yöntemleri ile analiz etmelidir. Bu sayede etkili bir hasta bakımı tedavisi ve ilaç yönetimine tahsis edilen kaynakların optimal kullanımı sağlanmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler: