Abstract:

Milyarlarca insanın yaşadığı dünyada çok çeşitli kültürel bir atmosfer bulunmaktadır. Bu çok kültürlü atmosferde ana dili haricinde birden fazla dile sahip olan bireylerin sayısı oldukça fazladır ve artmaya devam etmektedir. İkiden fazla dil konuşabilen çok dilli bireyler bu gruptan biridir. Çok dilliler, içerisinde ya bireysel çok dilliliğe ya da bütünsel olarak toplumsal çok dilliliğe yakınlık görülmektedir. Bireysel çok dilliliğin kullanım yolunu temsil edenler ise çoğul dilli olarak adlandırılmaktadır. Çoğul dillilik, bir toplulukta birden fazla dilin konuşulduğu durumlarda genellikle çok dillilik ile eş görülmektedir. Ancak bu kavramlar birbirinden ayrı anlamlara gelmekle birlikte birey ile toplumu birbirinden ayırmak açısından farklı kavramlardır. Tüm bunlardan yola çıkarak çoğul dillilik tanımlanırsa, birden fazla dil konusunda yetkin olan bir bireyin yeteneği olarak bir dil içerisinde etkili bir şekilde iletişim kurabilmek için bir dil kodundan diğerine kolayca geçiş yapmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin üyesi olduğu Avrupa Konseyi’nin bünyesinde yazılmış olan D-AOBM kapsamında çoğul dilliliğin ve çoğul kültürlü bir eğitimin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı yabancı / ikinci dil olarak Türkçe öğreniminde çoğul dillilik yazılmış programlarda ortaya konmuş ifadeleri tespit etmektir. Bu nedenle çeşitli programlar incelenmiş ve çoğul dilliliğe yönelik görüşler ve öneriler araştırmada sunulmuştur. Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni, MEB Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı, TMV Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programında görülen çoğul dilliliğe yönelik bulgular doküman incelemesi yöntemiyle ele alınmıştır. Bütün bu kapsamda yabancı / ikinci dil olarak Türkçe Öğretimindeki çoğul dilliliğe yönelik kullanımların MEB TYDÖP ve TMV TYDÖP programlarında D-AOBM’ye göre fazla tercih edilmediği görülmüştür. Ayrıca Web 2.0 ya da Web 3.0 uygulamalarının bireysel üretimi desteklemesi ve bu konuda fazlaca esneklik sağlaması çoğul dillilik açısından kullanım olanaklarını artırmıştır. Çoğul dilliliğin kullanımının artırılması, ders kitapları ve öğretim programlarında daha fazla etkinliğe yer verilmesi ve bu etkinliklerin temel becerilerle desteklenmesi öneri olarak sunulabilmektedir. Eğer bu öneriler sağlanırsa öğreniciler arasında kültürlerarası bir zeminde oluşabilmektedir.

Keywords: