Abstract:

Bu çalışmanın amacı karbon emisyonu, enerji tüketimi, finansal gelişmişlik, ticaret (dışa açıklık) ile ekonomik büyüme arasında kısa ve uzun dönem nedensellik ilişkisini 22 gelişmekte olan ülke için 1990-2014 yıllarına ait verileri kullanarak incelemektir. Uzun dönem ARDL tahminleri Kazakistan, Makedonya ve Güney Afrika’da enerji tüketiminin ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Karbon emisyonundaki artışın büyümeyi olumsuz etkilediği ülkelerin ise Brezilya, İran, Ürdün, Kazakistan, Malezya, Peru, Romanya, Güney Afrika, Tayland ve Tunus’tur. Finansal gelişmişlik Azerbaycan, İran, Kazakistan, Romanya, Güney Afrika ülkelerinde ekonomik büyümeyi pozitif etkilemektedir.  Ekonomik büyümenin karbon emisyonunu negatif etkilediği ülkeler ise Bosna-Hersek, Brezilya, Ürdün, Makedonya, Meksika, Peru, Romanya, Tayland’dır. Granger nedensellik testine göre enerji-büyüme hipotezleri bakımından, Malezya ve Tunus’ta büyüme hipotezinin Bosna-Hersek, Kazakistan ve Sırbistan’da koruma hipotezinin Tayland’da ise geribildirim hipotezinin diğer ülkelerde ise tarafsızlık hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: