Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
83
İndirme
14
Sesli Dinleme
1
Bu çalışmada ahlâkta Tutarlılık ve Denge Modeli (TDM) önerilmiş ve tanıtılmıştır. Model bağlamında felsefede olduğu gibi ahlâkta da tutarlılığın önemi vurgulanmıştır. Bu amaçla TDM ahlâkta tutarlılığı temin etmek için aklı ön plana çıkarmış; aklın yanında duygu, sezgi ve vicdanın da önemine dikkat çekmiştir. Aklın belirlediği ilkeleri insan davranışlarında görme hedefiyle aşırılık ve eksiklik ortasında tanımlanan erdemlerde iki türlü tasnif geliştirilmiştir. Bunlardan ilki dikotomi oluşturarak erdemlerin zıtlarını belirleyen ve yanlış varoluşlarına dikkat çeken erdemlerin üçlü tasnifidir. Diğeri ise erdemlerin birlikte düşünülmesini öneren iki ortanın dualitesinden hareket eden dörtlü tasniftir. İlk tasnif içerisinde zıtlık ikinci tasnif içerisinde bütünleşme merkezi kavram olarak ele alınmıştır. Ardından erdemlerin toplumsal, küresel ve teolojik bağlamlarda tutarlı bir şekilde değerlendirilebileceği önerilmiştir. Bununla birlikte aklın rehberliğinde evrensel ahlâki hakikatlere ulaşma hedefiyle objektif nitelikleri baskın ideal ahlâk ve subjektif nitelikleri içeren real ahlâk kavramları üretilmiş; bu iki ahlâk arasında tutarlılık ve bütünleşme önerilmiştir. Benzer bir tutarlılık ve bütünleşme çalışma boyunca ilke-erdem, soyut-somut, niyet-sonuç, evrensellik-yerellik, objektiflik-subjektiflik dualitelerinde de önerilmiştir. Son olarak tutarlılığın ahlâkta uygulanmasının makuliyetinin istisnaları beraberinde getirdiğine dikkat çekilmiştir. Özet: Felsefe, gerçekliğe ulaşmak için belirli sorular ve konular üzerine odaklanan mantıklı, sistemli ve tutarlı düşünmedir. Felsefenin bu temel eğilimi ahlaka uygulandığı zaman mantıklı, sistemli ve tutarlı eylemlerin ortaya çıkması beklenir. Bu bağlamda, bu makalede Tutarlılık ve Denge Modeli (TDM) adıyla yeni bir model önerilmiş ve tanıtılmıştır. Bu model kapsamında tutarlılığın önemi felsefede olduğu gibi ahlakta da vurgulanmıştır. Bu nedenle TDM düşünce, söz ve davranış tutarlılığını sağlamak için ahlakta aklı ön plana çıkarmıştır. TDM’ya göre erdemlerin belirlenebilmesi için aklın yanında nefsani değil insani duygu, ilahi sezgi ve sağlam vicdan gerekmektedir. İyi niyetle, aklın bir sentezi olan TDM akla uygun ve iyi eylemlerin oluşmasını hedefler. Holistik bir yapı arz eden TDM’ye göre bir kişi erdemi kendisine ilke edinip tüm yaşamı boyunca erdemi tüm davranışlarına yansıtabilirse tutarlı bir şekilde erdemli olarak tanımlanabilecektir. TDM iyiyi, tutarlılık ve denge kavramlarıyla tanımlar. TDM’ye göre iyi aşırılık ve eksikliğin ortasıdır. Bu bakımdan TDM Aristoteles’in orta düşüncesine dayanır. Bununla birlikte TDM orta referans noktasını alıp yeni bir içerikle geliştirme hedefindedir. Kötünün belirlenmesi sürecinde TDM iki önemli soru gündeme getirir: 1. Bir şeyin olmaması mı kötüdür? 2. Bir şeyin yanlış olması mı kötüdür? Eksiklik noktası yokluğu temsil eder ve aşırılık noktası varlıkta yanlışlığı temsil eder. Her ikisi de ahlakta kötüdür. Bunların ortası ise erdemi temsil eder. Aklın belirlediği ilkeleri insan davranışlarında görme hedefiyle aşırılık ve eksiklik ortasında tanımlanan erdemlerde iki türlü tasnif geliştirilmiştir. Bunlardan ilki dikotomi oluşturarak erdemlerin zıtlarını belirleyen ve yanlış varoluşlarına dikkat çeken erdemlerin üçlü tasnifidir. Tüm erdemlere uygulanabilecek boş bir şablon olarak dikotomi oluşturan üçlü tasnif erdemci-erdemli-erdemsiz şeklinde belirlenmiştir. TDM’de ortanın zıttı her zaman açık bir şekilde eksiklik noktasında ve örtülü bir şekilde aşırılık noktasında bulunmaktadır. Bu nedenle erdemlerin aşırılık noktasını belirlemek önemlidir. Eksiklik noktası için kısaca erdemsizlik denilebilir. Aşırılık noktası için ise aslında erdemsizlik, mış gibi erdemler, maskeli erdemsizlik ve erdemcilik ifadeleri kullanılabilir. Diğeri ise erdemlerin birlikte düşünülmesini öneren iki ortanın dualitesinden hareket eden dörtlü tasniftir. Bu tasnifte iki erdemin birlikte düşünülmesiyle yeni ve daha iyi erdemlerin oluşabilmesi mümkündür. İlk tasnif içerisinde zıtlık ikinci tasnif içerisinde bütünleşme merkezi kavram olarak ele alınmıştır. İlke felsefede tutarlılığın teminatı olarak görülmektedir. TDM de benzer bir durumun ahlâkta da olması gerekliliğine işaret eder. Kant’a göre ahlâksal değerin belirlenmesinde eylemlerin görülmeyen iç ilkeleri eylemlerin kendilerinden daha önemlidir. İlke bireye ve şarta göre değişiklik arz etmez, aksine birey ilkeye göre şekillenir ve tüm bireyler ilkenin neticesinden eşit bir şekilde istifade eder. Böylelikle keyfi uygulamalarla ve çifte standartlarla bireylerin haklarının suistimal edilmesi önlenmiş olur, ilke çerçevesinde oluşan demokratik ortamda yalnız erk sahibi değil, her türlü hak sahibi hakkını alma salahiyetine ulaşmış olur. İlkeye bağlılık bu yönüyle kural ile özgürlük arasında bir denge kurarak hakların ve özgürlüğün teminatı olmaktadır. Aristoteles’in erdem ve Kant’ın ilke kavramlarını bütüncül bir şekilde ele alan bu çalışmada insan zihnindeki ilkelerle eylemlerindeki erdemlerin ayrı ayrı kendi içlerinde tutarlı olması ve nihayetinde ilke-erdem birliğinin sağlanabilmesi hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra bu çalışmada ideal ahlak ve real ahlak kavramları önerilmiştir. İdeal ahlâk, mutlak, evrensel ve herkes tarafından tartışmasız kabul edilebilecek iyi ve doğruların objektif zemininde gerçekleşir. Objektif nitelikleriyle ideal ahlâk kişilerin bildikleri ve ulaşmak istedikleri hedef olarak görülebilir. Real ahlâk ise kişilerin kendi gerçeklikleri olarak subjektifliklerini de barındıran olumlu ve olumsuz tüm yönleriyle insanda ya da toplumda şekillenen ahlâktır. Subjektif nitelikleriyle real ahlak hayatın içinde yaşayan bir ahlaktır. TDM ideal ahlak ile real ahlak arasında bir bütünlük ve tutarlılık hedefler. Bu makalede erdemler maddi ve manevi olmak üzere ikiye ayrılmış; erdemlerin ilkesel, bireysel, toplumsal, küresel ve teolojik bağlamlarda tutarlı bir şekilde değerlendirilmesinin faydalı sonuçlara ulaştıracağı iddiası öne sürülmüştür. Bu kapsamda bir yandan ilkesel, bireysel, toplumsal, küresel ve teolojik erdemlerin kendi içlerinde tutarlılığı, diğer yandan ilkesel, bireysel, toplumsal, küresel ve teolojik erdemlerin birbirleriyle tutarlılığı hedeflenmektedir. Bu tasnifte ilkesel ve teolojik ahlak objektif niteliklere sahipken, bireysel ve toplumsal ahlak subjektif niteliklere sahiptir. TDM ilkesel, bireysel, toplumsal, küresel ve teolojik ahlakın tutarlılığı ve bütünselliği içinde subjektiflik barındıran bir objektiflik hedefler. TDM başlangıç noktası olan ilkesel ahlâk ile son noktası olan teolojik ahlakı birleştirerek nihai ahlâk ilkelerine ulaşmayı ve onları bireysel ve toplumsal ahlâkta belirginleştirmeyi hedefler. Netice olarak TDM aklın bulduğu ortayı vahyin sunduğuyla teyit eder. Başka bir deyişle Tanrının zaten orada ve hep sunduğu ahlakla, insan aklının burada ve şimdi bulduğu ahlak örtüşür. Makalede diğer tutarlılık ve bütünleşme ilke-erdem, soyut-somut, niyet-sonuç, evrensellik-yerellik, objektiflik-subjektiflik dualitelerinde önerilmiştir. Bununla birlikte makalenin merkezi kavramı olan tutarlılık muhtemel eleştirilerin zeminini oluşturabilir. Ama TDM’ye yöneltilebilecek muhtemel eleştirilerin dikkatle incelemeye tabi tutulmaksızın tutarlılık kavramını gerçeklikten koparan aşırı bir tutarlılık görüntüsünden gelebileceği öngörülebilir. Bunun için insan davranışlarında aşırı bir şekilde tutarlılık beklemenin ve real ahlakı ihmal ederek ideal ahlâkı mutlak kabul etmenin yanlış olduğu akılda tutulmalıdır. Bu açıdan son olarak makalede tutarlılığın ahlâkta uygulanmasının makuliyetinin istisnaları beraberinde getirdiğine dikkat çekilmiştir.
In this study, the Models of Consistency and Balance in Ethics (TDM) were proposed and introduced. The importance of consistency is emphasized in the context of the model, as in philosophy as well as in morality. For this purpose, TDM has put the mind in the forefront to ensure consistency in ethics; it has also attended the importance of emotion, intuition and conscience alongside the mind. There are two kinds of virtues that are defined in the midst of extreme and deficiency with the aim of seeing the principles determined by the mind in human behavior. The first of them is the triple sort of virtues that determine the opposites of virtues by creating dicotomy and attracting attention to their erroneous existences. The other is the fourth triangle that moves from the duality of the two centers that suggest the merits to be considered together. In the first phase, the contradiction in the second phase is considered as the central concept of integration. It was then suggested that virtues could be coherently evaluated in social, global and theological contexts. Nevertheless, under the guidance of the mind, real moral concepts, which contain ideal moral and subjective qualities with the objective qualities with the aim of achieving universal moral truths, were produced; consistency and integration between these two moralities were proposed. Similar consistency and integration were also proposed throughout the study in the principle-derm, abstract-somet, intention-result, universality-locality, objectivity-subjectivity dualites. Finally, it was noted that the reasonability of consistency in the application of morality brought with the exceptions. Philosophy is a logical, systematic and consistent thought that focuses on specific questions and subjects to reach reality. When this fundamental tendency of philosophy is applied to the morality, it is expected that logical, systematic and consistent actions appear. In this context, this article proposed and introduced a new model called Consistency and Balance Model (TDM). The importance of consistency in this model is emphasized in the philosophy as well. Thus, TDM has put the mind in the morality in the forefront to ensure the consistency of thought, word and behavior. According to TDM, virtues can be determined by the mind, not spiritual, but human feelings, divine intuition and solid conscience. With good intention, the TDM, a synthesis of mind, aims to the formation of reasonable and good actions. According to the TDM, which provides a holistic structure, if a person can take the principle of virtue and reflect virtue throughout his lifetime in all his behaviors, he will be able to be consistently defined as virtue. TDM defines good by the concepts of consistency and balance. According to TDM, it is the middle of good extreme and deficiency. In this regard, TDM is based on the middle thought of Aristotle. However, TDM is taking the middle reference point and aiming to develop with a new content. In the process of determining the evil, TDM raises two important questions: 1. Is it bad that there is nothing? 2nd Is it bad that something is wrong? The point of lack represents the absence and the point of extreme represents the error in the being. Both are bad in morality. The midst of this is the edema. There are two kinds of virtues that are defined in the midst of extreme and deficiency with the aim of seeing the principles determined by the mind in human behavior. The first of them is the triple sort of virtues that determine the opposites of virtues by creating dicotomy and attracting attention to their erroneous existences. The triple classification that forms dicotomy as a empty template that can be applied to all virtues is determined in the form of a virtue-dependent-free. In TDM, the midst of the slurry is always clearly at the point of deficit and coveredly at the point of extreme. Therefore, it is important to determine the extreme point of virtues. It can be shortly referred to as a lack of point. For the extreme point, it can actually be used in virtue of virtue, virtue, masked virtue and virtue expressions. The other is the fourth triangle that moves from the duality of the two centers that suggest the merits to be considered together. It is possible to create new and better virtues with the consideration of the two virtues together. In the first phase, the contradiction in the second phase is considered as the central concept of integration. The principle is seen as a guarantee of consistency in philosophy. TDM also indicates the need for a similar situation in morality. According to Kant, in determining the moral value, the invisible internal principles of actions are more important than the actions themselves. The principle does not change according to the individual and the condition, but the individual is formed according to the principle and all individuals equally accept the result of the principle. Thus, by pleasant practices and by double standards, it is prevented that the rights of individuals are abused, and in the democratic environment formed under the principle, it is achieved the wrongdoing of acquiring not only the male owner, but all rights owners. The commitment to the principle in this regard is the guarantee of rights and freedom by establishing a balance between the rule and freedom. In this study, which deals with Aristotle’s virtue and Kant’s principles in a comprehensive manner, the aim is to ensure that the virtues in human mind and actions are consistent in themselves separately and in the end the principle and principle unity can be achieved. In addition, this study suggests ideal ethics and real ethics concepts. The ideal morality occurs on the objective ground of good and truths, which are absolute, universal, and which can be regarded without dispute by everyone. With its objective qualities, ideal morality can be seen as the goal that people know and want to
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
