Özet:

Yaşadığımız depremlerin acı tecrübeleri ışığında ülkemizde bulunan yapı stokunun büyük bir kısmının depreme duyarlı olmadığını görmekteyiz. Mevcut yapı stokunun çok olması, zaman ve eleman yetersizliği gibi ana sebeplerden dolayı deprem zararlarını en aşağı seviyelere indirgemek için mevcut yapılar üzerinde oldukça hızlı değerlendirme yöntemlerini uygulama zorunluluğu ortaya çıkmıştır.  Kademeli olarak değerlendirilecek binaların risk öncelliklerinin belirlenmesi, her aşamada incelenecek bina sayısında bir azalma meydana getirecektir. Bu hızlı yöntemlerin bir amacı da detaylı analize tabi tutulması gereken yapı sayısının minimum seviyeye getirmektir.  Birinci aşama değerlendirmede detaylı bir bilgiye ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu değerlendirme aşamasında yapının dışarıdan ve kısmen de yapı içerisinden deprem davranışını etkileyecek bilgilerin toplanması ile değerlendirme yapılabilmektedir. Literatürde yapıların birinci aşama değerlendirmesi ile ilgili değişik yöntemler bulunmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2013 yılında yayımlanan yönetmelikle bu yöntemlerin yönetmeliğe girmesi sağlanmıştır.  Bu çalışmada,  2013 yılında yürürlüğe giren riskli yapıların tespit edilmesine ilişkin esaslar kısmında yer alan birinci aşama değerlendirme yöntemi kullanılarak mevcut beş katlı bir betonarme yapı için zemin sınıfları, taşıyıcı sistem türü ve görünen yapı kalitesi parametreleri değişken olarak seçilmiş ve bu değişkenlere göre bina performans puanları hesaplanmıştır. Hesaplanan performans puanları karşılaştırılmış ve seçilen değişkenlerin yapı performans puanları üzerindeki etkileri yorumlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler: