Abstract:

   Bu çalışmanın amacı, Türk serbest bölgeleri etkinliğinin güncel ve geniş veri seti dikkate alınarak Veri Zarflama Analizi (VZA) ile değerlendirilmesidir. VZA uygulamasının ilk aşamalarında karar verme birimlerinin (KVB), girdilerin ve çıktıların belirlenmesi gerekmektedir. KVB olarak 18 adet serbest bölge seçilmiş olup, girdi ve çıktı değişkenleri uzman görüşleri de dikkate alınarak belirlenmiş ve benzer çalışmalarda kullanılmamış yeni değişkenler de analize dâhil edilmiştir. Değişkenlerden istihdam rakamının hem girdi hem de çıktı olmaya müsait yapısı gereği iki ayrı durum oluşturulmuştur. Modellerin oluşturulmasında çıktı yönelimli BCC (Barnes, Charnes, Cooper) modeli esas alınmıştır ve modellerin çözümünde DEA-SOLVER-LV programından faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda her iki durumda da etkin olan bölgelerin Adana Yumurtalık, İstanbul AHL, Bursa, Ege, İstanbul End. ve Ticaret, Mersin ve Trabzon Serbest Bölgeleri olduğu görülmüştür. Etkin olmayan bölgelerin etkin olabilmesi için referans almaları gereken bölgeler ile potansiyel iyileştirme oranları da paylaşılmıştır. Ayrıca, duyarlılık ve kararlılık testi sonucunda modellerin ve etkinlik skorlarının kararlı olduğu görülmüştür.

Keywords: