Özet:

Dünya edebiyatında altmışlardan sonra, Türk edebiyatında ise, seksenlerden sonra ortaya çıkan postmodern roman, hemen her açıdan geleneksel roman anlayışından farklılık gösterir. Türk edebiyatının son dönem yazarlarının çoğunda bu akımın özellikleri görülür. Bunda değişen dünyanın değer yargılarını ve algılarını postmodern romanın daha başarılı yansıttığı inancı etkilidir. Günümüz edebiyat eserinde birden fazla anlamsal katmanın olması, okuyucuyu farklı okumalara götürerek onun da anlatıyı kurgulama açısından yazarla eşit söz hakkına sahip olduğunu gösterir. Böylece yazar okuruna imkânı sunup aradan çekilir ve metnin arka plânını okuyucu tamamlar. Elif Şafak’ın Araf’ı, postmodern roman anlayışını yansıtan bir anlatıdır. Bu çalışmada öne çıkan özellikler, belli başlıklar altında incelenmiş ve anlatıdaki postmodern anlayışa dikkat çekilmiştir. Ancak romandaki postmodern özellikler üzerinde durulurken, bir yandan da olay örgüsü, zaman, mekân, şahıs kadrosu gibi klasik romanın unsurları, postmodern bir yaklaşımla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca romanda sık sık vurgulanan “isim”ler vesilesiyle birtakım değerlendirmeler yapılmış, bu isimlerin romana kattığı anlam üzerinde durulmuştur. Araf, okuyucuyu düşünmeye yöneltmek amacıyla karmaşık bir olay örgüsüyle kurgulanmıştır. Postmodern metinlerde olduğu gibi zaman, parçalı ve dağınıktır. Anlatıda mekân, genellikle bireyle özdeşleşip onu tahakkümü altına almasa da yer yer işlevsel olarak kullanılır. Ayrıca modern romanda idealize edilmiş, çelişiksiz bireye verilen önemin aksine, postmodern romanda paradoksları olan, duruma göre değişebilen özneye önem verilir. Metinlerarasılık ve imge romanın öne çıkan özelliklerini oluştururlar.

Anahtar Kelimeler: