Özet:

Bir ülkenin bilim, yönetim ve idari merkezleri o ülkenin temel direkleridir. Bilim merkezlerindeki bilim insanlarının fikir ve görüşleri sağlam ve isabetli olduğunda idari birimlerinin de ülkeyi politika, ekonomi, adalet ve sanat alanlarında doğru yönde yönlendirdiğinde zülcenaheyn olarak hem nazari hem ameli açıdan üretken olurlar. Toplumun yöneticileriyle uyumlu ve etkileşimli hale gelmesi, bilim merkezlerinin sağlıklı işle(til)mesiyle yakından ilgilidir. Tarihi süreç içerisinde toplumun refah ve kalkınmasında daima önemli rol oynayabilen bilim merkezlerindeki bilim insanları şu şekilde sınıflandırılabilir. Birincisi, kendince belirlediği özel bir alanda yetkin ve konusunda uzmanlaşmış olanlar. Bunlar sadece kendi alanındaki yenilik ve gelişmelerde bize yarar sağlar. Onları bilimsel laboratuvarlarda uzman olarak görebiliriz. İkincisi, her türlü bilgiden toplayan bir bilim insanı tipolojisidir. Bu tipteki bilim insanları, toplumun ihtiyaç duyduğu hemen hemen her alanda söz edebilen her alanda konuşarak bize yardımcı olan mobil ansiklopedik bir örnek kişiliklerdir. Bilimsel makaleleri çabuk bir şekilde üretebilir, bize birçok bilimsel tespitler sunulabilirler. Ancak bu kimseler ülke meselelerini yönetebilecek liderlik zihniyetine sahip stratejik bir düşünür portresini çizemezler. Üçüncüsü, bütünsel yaklaşıma sahip olan bilim insanlarıdır. Geniş bir vizyona sahip olan bu tip bilim insanları, hayatın her katmanı ve bilim alanları ile ilgili yeterli bilgi birikimine sahiptir. Bilgisini nasıl ve nerede değerlendirebileceğini iyi bilen tiplerdir bunlar. Hayatın akışı içerisinde meydana gelen her türlü olaylardan, bilim dünyasında meydana gelen her türlü gelişmelerden yetkinliğini zenginleştirmek için faydalanabilirler. Dışavurum ve açıklama kurallarına uygulanabilecek bilimsel, sosyal, politik hatta uluslararası çevreyi etkileyerek bilim ile bağlantılı gerçekliği araştırır ve sorunlara çözümler geliştirirler. Bilim, siyaset, ekonomi ve hukukun gidişatını değiştirenler bu tip insanlardır. Bilim, hukuk, medya, ekonomi, eğitim ve diğer bilim disiplinlerinde bu insanlar etkin rol oynarlar. Bu gibi kişiler için bilinçli ve kapsamlı ansiklopedik şahsiyetler tabiri kullanılabilir. Bilim alanındaki çalışma verimliliği, bütünsel yaklaşımı gerektirir. Gelişme ve bilimsel ilerleme sürecinde bütünsel yaklaşım daha hızlıdır. Herhangi bir bilimsel alanda genel bir yetkinlik ve yeterlilik sağlamaktadır. Bu sayede kurumlardaki muhtemel idari aksaklıklar veya teknik boşluklar erkenden fark edilebilir ve gereken tedbirler alınabilir. Birbirinden kopuk bir uzmanlaşma ve kompartlaşma isabetli neticeler vermez. Gerek sosyal gerek teknik olsun bilimsel alanda parçacı yaklaşım yenilik ve yaratıcılığın en büyük engellerinden biridir. Bir alanda uzmanlaşmaya iç hukukta dikey yönelim denir. Diğer disiplinlerden yararlanmaya da yatay genişleme denir. Bu, bilimsel veya idari ya da teknik boşluğu doldurmak yatay genişleme olmadan dikey yönelim için zor olabilir. Dikey yönelimin bu boşluğu tam olarak dolduramayacağı yadsınamaz bir gerçektir. Sosyal boyutu ağırlıkta olan disiplinlerde geniş kapsamlı bilginin etkin analizi ve kullanımı elzem kılar. Dikey yönelim tek başına bunu sağlayamaz. Dikey yönelim yatay genişlemeyle disiplinler arası uyum sağlayıp bilimsel bilgiyi tüm disiplinlere aktarılabilir. Bilimsel alanda bütünsel yaklaşım süreci hızlandırıcı ve niteliği arttırıcı bir etki yapmaktadır. Eğer diğer bilimsel disiplinlerin alanı ve inovasyonuyla ilgilenen akıllar üretebilirsek bilimsel yaratıcılığımızın artacağı muhakkaktır. Hayatın her alanında liderlik düşüncesini üretmek için bütünsel yaklaşımı temel alan farklı bilim kadrolarına ihtiyacımız vardır. 

Anahtar Kelimeler: