Abstract:

Edebiyatçı ve filozof İbn Tufeyl’in VI/XII. yüzyılda oluşturmuş olduğu “Hay Bin Yakzan” karakteri, uluslararası edebî eserlerde modern çağa uzanan efsanevî karakterden birisidir. Bu eser, Arapçadan Latinceye ve birkaç Avrupa diline çevrilmiştir. Bu durum çoğu batılı yazarın etkilenmesine ve bu kurguyu yazdıkları romanlarında işlemelerine neden olmuştur. “Tarzan”-Edgar Rice Burroughs ve “Robinson Crusoe”-Daniel Defoe bunlara örnektir. Bu efsane, insanlardan izole olan bir adada, bir bebeğin dişi ceylan tarafından bulunmasını ve büyütülmesini, daha sonra bu dişi ceylanın ölümüyle, hayatının dönüm noktasından geçmesini, felsefî ve tasavvufî düşünceler edinmesini, bu düşünceler sonucunda da tevhide ulaşmasını anlatmaktadır. Bu araştırma, felsefî ve edebî özellikler barındırmakla birlikte bu karakterin dünya edebiyatında yer almasının başlıca nedenini ele almaktadır. Aynı zamanda yoğun okuma ve araştırma yöntemiyle İbn Tufeyl’in romanını edebî, felsefî ve tasavvufî boyutlarıyla incelemeyi, dil bilimsel olguları ve bunların tahlillerini ve sonuçlarını, içinde felsefî ve tasavvufî ögeler barındıran metnin yalnızca edebî bir hale dönüşmesini de ele almaktadır. Araştırma şu şekilde bölünmüştür: Mukaddime: Araştırmanın tanımını, hedeflerini, yöntemini ve planını kapsamaktadır. Giriş: Hay Bin Yakzan ve İbn Tufeyl tanıtılmaktadır. Araştırılan üç kısım: Araştırmanın felsefi, tasavvufi yönü ve edebi üslubu ele alınmakla birlikte edebi üslup büyüme, akıl, kalp-ruh, kendi kendine edindiği kazanç ve başkaları tarafından edindiği kazanç şeklinde ayrılmıştır. Sonuç ve kaynak listesi sonlandırılmıştır.

Keywords: