Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
 Görüntüleme 35
 İndirme 6
Kutbüddinzâde İznikî’nin Hulûd-ı Küffâr Meselesinde Gazzâlî Savunusu
2021
Dergi:  
Eskiyeni
Yazar:  
Özet:

Kutbüddinzâde İznikî (öl. 885/1480), Sadreddin Konevî’nin (öl. 673/1274) Miftâhu’l-gayb’ının şarihi olması sebebiyle Ekberîliği Osmanlı’da temsil eden önemli âlim-sûfî şahsiyetlerden biridir. Bu şerhinin yanı sıra rüya tabiri, bitin yaratılma hikmetinin ahlâkî-işârî yorumu gibi birçok konuda eser ve risale kaleme almıştır. Bu risalelerden birini ise hulûd-ı küffar meselesine ve Gazzâlî’nin bu konudaki görüşlerinin savunusuna ayırmıştır. Bu risaleyi yakın dostu Mahmud Paşa’nın (öl. 878/1474) -ki Fatih Sultan Mehmed’in (salt. 1451-1481) sadrazamlarındandır- isteği üzerine yazdığını söylese de risalenin telif sebebi için birçok neden sıralamıştır. Kutbüddinzâde’nin aksine günümüzde yapılan çalışmalarda sahabeden itibaren bu konuda fikir beyan eden birçok ismin görüşlerine yer verilmekle birlikte, Gazzâlî’nin görüşleri yer almamıştır. Kutbüddinzâde, risalede kendi döneminde Gazzâlî’nin bu meselede söylediklerini icma dışı gören ve onun hakkında suizanna kapılanların varlığından bahsetmektedir. Bu da Gazzâlî’nin bu meseledeki görüşlerinin miladi on beşinci asır Osmanlı’sında yaygın bir şekilde bilindiğini ve tartışıldığını ortaya koymaktadır. Ayrıca Kutbüddinzâde’nin halefi Bahâeddinzâde (ö. 952/1545) de meselenin merkezine Gazzâlî’yi yerleştirdiği dikkate alındığında bu durumun sonraki asırda da aynı şekilde devam ettiği görülmektedir. Kutbüddinzâde risalede Gazzâlî’nin söz konusu meseleyle ilgili görüşlerini serdetmiş ve genelde nakiller ve aklî/lügavî yorumlarla Gazzâlî’nin görüşlerinin mutlak manada icma dışı olmadığını savunmuştur. Bu savunmasında Gazzâlî’nin İhyâ ve Faysalü’t-tefrika isimli eserlerindeki görüşlerini merkeze almıştır. O, Gazzâlî’yi savunmayı merkeze aldığından dolayı kendisinin de mensubu olduğu Ekberî sûfîlerin konuyla ilgili yorumlarına pek başvurmamıştır. Onun risalesi sadece Gazzâlî’nin ilgili konudaki görüşlerinin savunusuyla sınırlı da değildir. Ayrıca meseleyi ele alırken oluşabilecek muhtemel soruları sorup cevaplamaya çalışmış, verdiği cevaplardan hareketle ortaya çıkacak yeni soruları takdir ederek cevaplamaya gayret etmiş ve karşıt görüşlerin delillerini detaylıca tahlil etmiştir. Bütün bu çabalar, onun meselenin künhünü kuşatmaya olan isteğiyle alakalıdır. Bu tavır risale boyunca kendini göstermektedir. Risalede dikkat ettiği bir diğer husus ise meseleyi Ehl-i sünnet Kelâmının verileriyle savunmak istemesidir. Şöyle ki Gazzâlî savunusunda Mutezilî Kelâmcıların görüşlerine başvurmakla birlikte bu görüşlerin Ehl-i sünnet Kelâmına uygun olduğuna dair tahlillerde bulunması, Onun Ehl-i sünnet hassasiyetini ortaya koymaktadır. Bu bakımdan Kutbuddinzâde’nin risalesi, Gazzâlî’nin bu konudaki görüşlerini ve savunusunu sunmasının yanı sıra, meseleyi ele alırken Gazzâlî’ye karşı öne sürülebilecek muhtemel itirazları cevaplamaya çalışmasıyla ve karşıt görüşlerin delillerini detaylıca tahlil etmesiyle öne çıkmaktadır. Ayrıca meseleye çözüm ararken ayrımından ilham alarak cismânî azap-ruhânî azap ihdas etmesi, şefaat hadislerini mesele bağlamında yorumlaması açısından büyük bir önemi haizdir. Ekte risalenin bizzat müellifi tarafından tashih edilen ve notlar eklenen nüshasının tahkikli metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Qutb Al-dīn-zāda Al-izniqī’s Defense Of Al-ghazzālī On The Issue Of The Eternal Remaining Of Unbelievers In Hell
2021
Dergi:  
Eskiyeni
Yazar:  
Özet:

Qutb al-dīn-zāda al-Izniqī (d. 885/1480) is one of the important scholar-sūfī figures who represented Akbarism in the Ottoman Empire due to his interpretation of Sadr al-dīn Qūnawī’s (d. 673/1274) Miftāh al-ghayb (The Key to the Unseen). In addition to this commentary, he wrote many works and treatises on different subjects such as the interpretation of dreams, the moral-Ishārī interpretation of the wisdom of the creation of lice. He devoted one of these treatises to the issue of the eternal remaining of unbelievers in hell (khulūd al-kuffār) and the defense of al-Ghāzalī’s views on this issue. Although he said that he wrote this treatise upon the request of his close friend Mahmūd Pasha (d. 878/1474), - who is one of the grand viziers of Fātih Sultan Mehmed (AR. 1451-1481),- he listed many reasons for the compose of the treatise. Contrary to Qutb al-dīn-zāda, today’s studies include the views of many names from the companions (al-sahābīs) who have expressed their opinions on this subject, but al-Ghazzālī’s views are not included. In the treatise, Qutb al-dīn-zāda mentions the existence of those who saw what al-Ghazzālī said on this issue outside the consensus and were bad suspicious for him in his own time. This indicates that al-Ghazzālī’s views on this issue were widely known and discussed in the Ottoman Empire in the 15th century AD. Considering that Qutb al-dīn-zāda al-Izniqī’s successor, Bahā al-dīn-zāda (d. 952/1545), placed al-Ghāzalī at the center of the issue, it is seen that this situation continued in the same way in the next century. In this treatise, he revealed al-Ghāzalī’s opinions on the aforementioned subject and argued that al-Ghazzālī’s views were not necessarily out of consensus, generally with narrations and rational/literary interpretations. In this defense, he focused on al-Ghazzālī’s views in his works titled Ihyā and Faysal al-tafriqa. Since he centered on defending al-Ghazzālī, he did not refer to the comments of the Akbarī Sufīs, of which he was a member, on the subject. His treatise is not limited to the defense of al-Ghazzālī’s views on the subject. In addition, he tried to answer possible questions that may arise while addressing the issue, tried to answer new questions that would arise from the answers he gave and analyzed the evidence of opposing views in detail. All these efforts are related to his desire to encompass the whole subject. This attitude shows itself throughout the treatise. Another point he paid attention to in the treatise was that he wanted to defend the issue with the data of the Ahl al-Sunnah theology. That is to say, in his defense of al-Ghazzālī; however, he refers to the views of Mutazili theologians, his analysis that these views are compatible with the theology of the Ahl al-Sunnah reveals his Ahl al-Sunnah sensitivity. In this respect, Qutb al-dīn-zāda al-Izniqī's treatise stands out by presenting al-Ghazzālī’s views and defense on this issue, as well as by trying to answer possible objections that may be raised against al-Ghazzālī while handling the issue, and by analyzing the evidence of opposing views in detail. In addition, while seeking a solution to the issue, it is of great importance in terms of establishing the distinction between corporal (jasadānī) torment and spiritual (rūḥānī) torment and interpreting the hadiths of intercession (shafāah) in the context of the issue. In the appendix, there is the critical edition of the treatise, corrected by the author and added notes.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Bilgi: Bu yayına herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Benzer Makaleler






Eskiyeni

Alan :   İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler

Dergi Türü :   Ulusal

Metrikler
Makale : 955
Atıf : 1.226
2023 Impact/Etki : 0.159
Eskiyeni