Özet:

Boy uzunluğu ve vücut ağırlığında yaşla birlikte azalmanın olduğu bilinmektedir. Boy uzunluğunun ve vücut ağırlığının doğru olarak saptanması, beslenme indekslerinin (boya göre ağırlık, beden kitle indeksi vb.), bazal metabolizma hızının, enerji gereksinmesinin ve harcamasının bulunmasında önem taşımakladır. Bu çalışma 65 yaş ve iizeri yaşlılarda, aııtroponıetrik ölçümlerle beslenme durumunun değerlendirilmesi ve boy uzunluğu ile vücut ağırlığının yerine geçebilecek ölçümleri (diz boyu, baldır ve üst orta kol çevresi ve deri kıvrım kalınlığı vb.) kullanarak denklemler geliştirmek ve geçerliliklerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışma 65 yaş ve iizeri, engelli veya yatağa bağımlı olmayan 100 erkek ve 150 kadın olmak iizere 250 yaşlıda yürütülmüştür. Yaşlılarda vücut ağırlığı, boy uzunluğu, dört ayrı bölgeden deri kıvrım kalınlıkları (triseps, biseps, sııbskapular ve suprailiyak), çevre ölçümleri (üst orta kol çevresi, bel çevresi, kalça çevresi, baldır çevresi) ve uzunluk ölçümleri (diz boyu, üst kol uzunluğu, alt kol uzunluğu) ölçülmüştür. Beden kitle indeksi (BKİ), bel/kalça oranı, değişik yöntemlerle vücut yağ ve yağsız vücut kitlesi miktarları, kol kas alanı ve kol kas çevresi hesaplanarak bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, ortalama (x ±S) yaş erkeklerde 73.0 ±6.7, kadınlarda ise 72.2 ± 4 .8 yıldır. BKİ erkek ve kadınlarda sırasıyla 23.9 ± 3.54, 27.4 ± 5.7 kg/m2'dir. Erkek ve kadınlarda vücut yağ ve yağsız vücut dokusu miktarı sırasıyla 15.9 ± 2.5, 23.3 ± 5.3; 48.8 ± 7.7, 39.0 ± 8.8 kg bulunmuştur. Bel/kalça oranı ise erkeklerde 1.1 ±1.0 ve kadınlarda 0.9 ± 0.3 'tiir. Diz boyu ve yaşın erkeklerde ve kadınlarda sırasıyla R2= 0.727, R2= 0.565 oranında boy uzunluğu ile önemli ilişki gösterdiği saptanmıştır. Baldır, üst orta kol çevresi ölçümleri ile subskapular deri kıvrım kalınlığının vücut ağırlığını erkeklerde R2= 0.78, kadınlarda ise R2= 0.633 oranında açıkladığı bulunmuştur. Sonuç olarak, kadınlarda şişmanlığın önemli bir sorun olduğu saptanmıştır. Boy uzunluğu ve vücut ağırlığının geliştirilen denklemlerle saptanmasının ise basit, çabuk, doğru ve güvenilir bir yöntem olarak kullanılabileceği özellikle yatağa bağımlı bireylerde kolaylık sağlayacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: