Özet:

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 1923 yılında bir parti örgüt mekanizması olarak uygulamaya koyduğu parti müfettişliği sistemi ile politika hayatını sürdürmüştür. Parti müfettişliği hiyerarşik bir denetim mekanizması olarak değerlendirilebilir. Müfettişlik sistemi parti-halk sarmalında da önemli bir konuma sahiptir. Nitekim parti müfettişleri, parti adına yurt çapında çalışmalarını sürdürerek önemli görevler üstlenmiştir. Teftişlerde görevlendirilen parti müfettişleri, etki alanları içerisinde sadece parti teşkilat organının sade birer üyesi olarak davranmamışlardır. Halkla da birebir temas halinde olan müfettişler aynı zamanda 1932’de kurulan halkevleri ile birlikte toplumun yaşam sahası içinde aktif biçimde rol almıştır. Merkezden atanan müfettişler altı ay kaldıkları görev bölgelerinde, merkez ve kazalarda parti örgütünün yaptığı tüm çalışmaları inceleyerek teşkilatla ilgili olumlu ve olumsuz tüm izlenimlerini raporlarına eklemişlerdir. Halk nezdinde partinin ideolojik açıdan geldiği seviyenin anlaşılması açısından müfettişlerin bulundukları bölgelerde sorumlulukları bulunmaktadır. Bu çalışmada Kırşehir Vilayeti örneğinden yola çıkılarak, CHP’nin kentte örgütlenmesi ve halkla etkileşimine değinilecektir. Bu etkileşimin en önemli aracısı olarak çalışan parti müfettişlerinin Kırşehir’le ilgili değerlendirmeleri çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Çalışmada, Cumhuriyet döneminde Kırşehir’de parti ve parti örgütlenmesi ile birlikte halkın sosyal ve ekonomik yaşam koşulları, müfettiş raporlardan edindiğimiz bilgiler ışığında ele alınmaktadır. Çalışma esnasında ağırlıklı olarak Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden edilen müfettişlik raporlarından yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: