Özet:

16. yüzyılda yaşayan Mustafa bin Bâlî’nin mensur olan bu eseri üzerinde daha önce bir çalışma yapılmamıştır. Ancak firâset, kıyâfet ve benzeri ilimler üzerinde yapılan çalışmalarda hakkında bazı bilgiler verilmiştir. Bizim ise bu eser üzerinde yaptığımız çalışma son aşamasına gelmiş olmakla beraber ilk defa burada bilim âleminin dikkatine sunulmaktadır. Her ne kadar eserin başında Fahreddin Razi ve Muhyiddin-i Arabî’den derlendiği söyleniyor ise de eser firâset ilmi üzerine daha birçok eser de taranarak hazırlanmış akademik bir çalışma niteliğindedir. Yalnızca Fahreddin Razi ve Muhyiddin-i Arabî değil Hamdullah Hamdi’de İbni Sina’ya kadar daha birçok ilim adamının eserlerinden de yararlanmıştır. Bu yönüyle alanında tektir diyebiliriz. Zira bu alanda yazılan eserler genellikle firâset ilminin uygulaması üzerinedir. Yani bu ilmin temel kıstasları üzerinde durmak yerine sonuçları üzerinde dururlar. Halbuki bu eser bütün olarak firâset üzerine yapılmış derli toplu bir çalışmadır. Diğer eserlerde bilgiler bölük pörçük ve dağınık iken bu eser firâsetle ilgili bilgileri bir akademisyen titizliğiyle derleyip bir araya getirmiştir. Ayrıca eser mensur olmasına rağmen içinde Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere çeşitli manzumeler de bulunmaktadır. Dil bakımından ise Eski Anadolu Türkçesine ait dil malzemeleri de içermektedir.

Anahtar Kelimeler: