Özet:

Bireyin ana dilinin konuşulduğu ülke dışına çeşitli nedenlerle göç etmesi, ana dili öğretimi sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle çalışmada Almanya’daki iki dilli Türk çocuklarının ana dili sorunlarına ilişkin veli görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Almanya’da yaşayan ve çocukları Alman okullarında öğrenim gören 17 veliden oluşmaktadır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yapılandırılmış görüşme formu ile elektronik ortamda toplanan araştırma verileri, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Maxqda programı kullanılmış, kodlar ve alt kodlar belirlenerek yüzde ve frekans değerleri tablolar hâlinde sunulmuştur. Katılımcıların görüşlerinden doğrudan alıntılar yapılarak araştırma bulguları desteklenmiş, araştırmacılar tarafından yorumlanmıştır. Elde edilen sonuçlar, çocukların neredeyse tamamının ilk olarak Türkçe konuşmaya başladığını katılımcılar ile çocuklarının birbirleriyle daha çok Türkçe iletişime geçtiğini göstermektedir. Çocuklar, günlük hayatta Türkçeyi orta sıklıkta kullanmaktadır. Çocukların COVID-19 sürecinde Türkçe dersine katılımları ise olumsuz yönde etkilenmiştir. Türkçe ders saatlerinin yetersiz olduğu, çocukların Almanya'da ve Türkiye'de en fazla yaşadığı sosyalleşme sorununun ise “dışlanma” olduğu, kültürel benlik oluştururken yaşadıkları en büyük sorunun ise “iki kültür arasına kalma” olduğu tespit edilmiştir. Katılımcılar çocukların yaşadıkları ana dili sorunlarına ilişkin çözüm önerisi olarak Türkçe kitap okuma, Türkçe televizyon, dizi ve film izleme, Türkçe sosyal faaliyetlerin yapılması, ailenin ana dili eğitiminde sorumluluk alması önerilerinde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler: