Abstract:

Sinema insanları eğlendirme işlevinin yanı sıra toplumun tarih boyunca oluşturduğu kültürel birikimi görsel ve işitsel olarak izleyiciye aktaran başat kültür taşıyıcılarındandır. Kracauer’in tasviri ile ‘kültürü yansıtan ayna’ olarak sinema, bu yönüyle film çalışmaları için dünyayı ve kültürü okuma aracı olmuştur. Bir filmde kullanılan çeşitli görsel, işitsel kodlar ve göstergeler üzerinden sistematik bir şekilde istenilen yaşam perspektifi kültürel bakış açıları, tarihi ve aktüel olay yorumlamaları yansıtılabilmektedir. Dolayısı ile de gerçeğin ve eğlencenin birleşimiyle hibrit bir yapıya sahip olan filmlerin istenilen algıyı yaratmada ve bunu kitlelere aktarmada oldukça önemli bir rolü vardır. Bu bilgiler ışığında çalışmanın amacı kültürel bir aktarım aracı olarak sinemanın rolünü, Kırgızların kültürel değerlerinin ulus sinemasına nasıl yansıdığını Kök Börü filmi üzerinden tartışmaktır. Çalışmada Kök Börü filmi örneğinde anlamı oluşturan düzgüler diğer bir ifadeyle Kırgız kültürüne dair kullanılan kodlar ve göstergeler göstergebilimin kurucu isimlerinden biri olan Roland Barthes’ın göstergebilimsel analiz modeli temelinde betimleyici ve yorumlayıcı bir bakış açısıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda Kök Börü filminde Kök börü oyunu, geleneksel otorite kabulü, akıl ve gelenek ayrımı, Sovyetler Birliği dil politikasının devamlılığı, ön kabul, aidiyet duygusu, kıyafet ve müzikte geleneksel-modernite birlikteliği ve metaforik adlandırma olguları tespit edilmiş ve bu olguların Kırgız kültüründeki örtülü anlamları açıklanmıştır.

Keywords: