Özet:

Çalışmanın Hedefleri: Osmanlı Devleti, Anadolu Selçuklu Devletinin dağılma sürecine girdiği bir dönemde önceki Türk ve İslam devletlerinin devamı olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple kuruluşundan bu yana devletin siyasi, sosyal ve ekonomik hayatı İslam Hukuku çerçevesinde şekillenmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin Tanzimat döneminde hazırlayıp uygulamaya koyduğu; yeni bir vergi düzenlemesinin altyapısı olan Temettüat Tahrir çalışması tanıtılacak ve kapsamı hakkında bilgi verilecektir. Çalışmanın Metodu: “Osmanlı Ekonomisine Dinamizm Verme Çabası: Temettüat Uygulamaları” başlığını taşıyan bu çalışmada birincil kaynak kapsamına giren Temettüat Tahrirleri, ilgili nizamname ve kanunlar gibi tarihi vesikalar kullanılmıştır. Ayrıca konu işlenirken daha önce bu alanda yapılmış olan ilmi çalışmalar, hazırlanmış raporlar ve diğer ilgili yayınlar ile de kapsam genişletilmiştir. Çalışmanın aynı zamanda tanıtıcı bir özelliğe de sahiptir. Çalışmada betimleyici araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın Sonuçları: Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile Osmanlı Devleti yeni bir döneme girmiş ve bazı alanlarda bir dizi yenilikler yapmıştır. Bu yeniliklerden birisi de, Tanzimat Fermanı’nın uygulandığı tüm Osmanlı vilayetlerinde gerçekleştirilmiş olan “Temettüat Tahrir” uygulamalarıdır. Sonuç itibariyle dönemin sosyo-ekonomik tarihine çok yönlü ışık tutan “Temettüat Tahrir” defterleri ortaya çıkmıştır. Nüfus, arazi, mal ve mülk sayımlarını hakkında detaylı bilgileri kapsayan “Temettüat Tahrir” defterleri; tarihte Osmanlı Devleti'nin bünyesinde yer almış, günümüzde ayrı birer devlet olarak devam eden milletler hakkında da geçmişe dönük önemli bilgiler sunmaktadır. Dolayısıyla “Temettüat Tahrir” defterleri, hem bizim açımızdan hem de bu devletler açısından büyük öneme sahiptir. Bu tür çalışmalarla ilgili ülkelerin geçmişi ile bugünleri kıyaslama imkânı sağlanmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler: