Özet:

Bitki sterolleri (fitosterol) insan sağlığı için çeşitli biyoaktif özelliklere sahip bir grup steroid alkoldür. Fitosteroller kolesterolün bağırsaktaki emilimini engelleyerek kandaki kolesterol seviyelerini düşürücü etkiye sahiptirler. Bu çalışmanın amacı sera koşullarında iki farklı ekmeklik buğday çeşidine (Yunus ve Osmaniyem) azot (N) uygulamalarının tane Campesterol, Stigmasterol ve Betasitosterol konsantrasyonlarına olan etkisi araştırılmıştır. Çalışmada N uygulamaları topraktan 250 ve 500 mg kg-1 dozlarında yapılmış, 500 mg kg-1 N uygulamasına ayrıca üç farklı dönemde (sapa kalkma, başaklanma ve tane olum) yapraktan % 0.5 üre verilmiştir. Azot uygulaması ile hem Yunus hem de Osmaniyem çeşitlerinin tane N konsantrasyonlarında istatistiksel olarak önemli artışlar görülmüştür. Azot uygulaması ile Yunus çeşidinin tanesinde %89, Osmaniyem çeşidinde ise %62’lik bir N konsantrasyonu artışı meydana gelmiştir. Azot uygulaması ile tane N konsantrasyonlarında görülen artışa paralel olarak Yunus çeşidinin Campesterol konsantrasyonunda %45, Stigmasterol konsantrasyonunda %145 ve Betasitosterol konsantrasyonunda ise %105 düzeyinde bir artış olduğu görülmüştür. Osmaniyem çeşidinin Campesterol konsantrasyonunda %99, Stigmasterol konsantrasyonunda %38, Betasitosterol konsantrasyonunda ise %73 artış meydana gelmiştir. Elde edilen sonuçlardan N’un Campesterol, Stigmasterol ve Betasitosterol yapısına katılma ihtimalinin yüksek olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: