Özet:

Dünyadaki dağlık alanlar yoksulluk, göç, tarımsal arazi kıtlığı ve hayvancılık faaliyetlerinin azalması gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu makalenın amacı, Türkiye’nin Bolu ilindeki dağlık alanlarda, çevresel bozulma ve kırdan kente göç arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırma alanı olarak, Köroğlu Dağları içinde bulunan Bolu ilinin Kıbrıscık ilçesinde, 22 köy ve ilçe merkezi de dâhil olmak üzere geniş bir bölge seçilmiştir. Araştırmada gereken veri birincil ve ikincil kaynaklar aracılığıyla toplanmıştır. Tabakalı basit örnekleme yöntemine dayalı olarak 201 aileye hane halkı anketi uygulanmıştır. Nitel veriler ise, kişisel gözlem ve farklı yaş gruplarına ait yerel kişiler ile sivil toplum örgütleri temsilcileri ile yapılan derinlemesine görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Ayrıca, Orman Genel Müdürlüğü, Türkiye İstatistik Kurumu ve Kıbrısçık İlçe Tarım Müdürlüğü’nden ikincil veriler elde edilmiştir. Veri analizi sonuçlarına gore, son yıllarda bölgedeki istihdam olanaklarının eksikliği nedeniyle araştırma alanının nüfusunda önemli ölçüde azalma olduğu ortaya çıkmıştır. Ancak kırdan kente göç, kırılgan dağ ekosistemi üzerindeki baskıyı azaltmış ve çevresel istikrar açısından yararlı bir durum ortaya çıkarmıştır. Araştırma alanındaki orman örtüsünün 1968- 1986 yılları arasında % 8,8; 1986-2005 yıllar arasında ise % 1,65 arttığı saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre orman ve mera arazisindeki artış, önceki yıllarla karşılaştırıldığında, erozyonun önemli ölçüde azaldığı ortaya çıkmıştır. Ancak, daha iyi yaşam standartları bulmak için genç nüfusun kırdan kente göçüne bağlı olarak, ekonomik bakımdan aktif olmayan yaşlı nüfusun alanda kaldığı tespit edilmiştir. Bunun bir sonucu olarak, bölgede eskiden büyük bir ekonomik faaliyet olarak tespit edilen hayvancılık faaliyetinde önemli bir azalma belirlenmiştir. Türkiye'nin birçok dağlık bölgesinde benzer durum, ülkenin et ve süt ürünlerinin sağlanmasını olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun gibi sorunların çözümü için özellikle dağlık bölgelerde ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliğe dayalı politikaların uygulanması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler: