Abstract:

Heft Peyker, Nizamî-yi Gencevi’nin, 1197 tarihli Hamse adlı mesnevisinde yer alan müstakil bir eserdir. Heft Peyker, Sasani Krallarından V. Behrâm’ın (ö.438) yaşamı, avcı kişiliği ve yedi iklimden getirttiği prensesleri ile yaşamış olduğu romantik yaşam öyküsünü konu edinmiştir. Bu çalışmada, günümüzde British Library’de muhafaza edilen 6613 Envanter numaralı, 1665 tarihli, minyatürleri Türkmen sanatçı Ṭâlib Lâlâ imzalı el yazma Hamse nüshasındaki konu ile ilgili yedi minyatür ele alınmıştır. Hikâyeye göre Behrâm-ı Gûr, her prensese siyah, sarı, yeşil, kırmızı, mavi, sandal ağacı ve beyaz renkte köşk yaptırarak içerisini de aynı renkte donatmış, astrolojiye uygun şekilde haftanın her günü farklı bir prensesi köşkünde ziyaret etmiştir. İlgili minyatürlerin ele alındığı ilk çalışma olan bu yayında her minyatür, metin ile resim ilişkisi, tasarım ve kompozisyon prensipleri açısından değerlendirilerek ortak ve farklı yönleri ele alınmıştır. Minyatürlerde yer alan çalgıların, isimleri, kullanıldığı döneme ait özellikleri, kullanım amacı, tasarımındaki gerçeklik ve sazendeler tek tek analiz edilmiştir.

Keywords: