Özet:

İnsanların yaşadıkları çevreyi, toplumu ve doğa olaylarını nedensellik, karşılıklı ilgi ve bağlılık ve dağılış prensiplerine göre araştıran ve sonuçlarını açıklayan bilim coğrafya olarak tanımlanmaktadır. Her bilim dalında olduğu gibi coğrafya biliminin temelini de kavramlar oluşturmaktadır. Kavramlar en az iki olgu, olay ve nesnelerin ortak özelliklerine göre gruplandırılmış soyut simgelerdir. Öğretim sürecinde kavram öğretimi önemli bir konu olup, öğretiminde ve kavram yanılgılarının belirlenmesi ve giderilmesinde çeşitli strateji ve yöntemler kullanılmaktadır. Edebi metinler bu yöntemlerden biri olup, özellikle çocuklarda kavramların somutlaştırılmasında ve öğretiminin kolaylaşmasında hikâyeler önemli yer tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı da Seksen Günde Dünya Turu hikâye kitabındaki coğrafi kavramlar tespit etmek ve kategorileştirmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veriler doküman analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın veri kaynağını Jules Verne tarafından yazılan Yonca Dalar tarafından Türkçeye uyarlanan ve Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulmuş olan 100 Temel Eser içerisinde yer alan Seksen Günde Dünya Turu isimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda Seksen Günde Dünya Turu hikâye kitabında 58 coğrafi kavramın yer aldığı görülmektedir. Bu kavramların 44’ü fiziki coğrafya, 12’si beşerî ve ekonomik coğrafya alanında ve 2’si de genel coğrafya alanlarında bulunmaktadır. Fiziki coğrafya kategorisinde olduğu tespit edilen coğrafi kavramların 15’inin matematik coğrafya bilgisi, 9’unun iklim bilimi, 5’inin bitki/toprak coğrafyası ve 15’inin de yer şekilleri coğrafyası alanlarında bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Beşerî ve ekonomik coğrafya kategorisinde bulunan coğrafi kavramların 6’sının nüfus ve yerleşme coğrafyası ve 6’sının ise ekonomik coğrafya alanında yer aldığı tespit edilmiştir. Seksen Günde Dünya Turu hikâye kitabında tespit edilen coğrafi kavramların genel olarak fiziki coğrafya kategorisinde yer alması hikâyedeki kahramanın dünya turu yapması ve yolculuk esnasında gidilen bölgelerin betimlenmesi ile açıklanabilir. Çalışma sonucunda coğrafya konularının öğretiminde kavram öğretim sürecini destekleyecek nitelikteki kitapların seçilerek, öğrencilerin kavramları öğrenim sürecine katkı sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: