Abstract:

Arapça alıntı kelimeler Kazak Türkçesinde sesbilgisel olarak düzeltilir. Bu ses değişmelerindenkarakteristik görüneni Arapça alıntı kelimelerdeki uzun ünlülerin Kazak Türkçesinde düzenli olarak kısalmasıdır. Kısalma olayı bazen kelimede öndamaksıllaşma ve telafi türemeleri gibi seslik iz bırakmaktadır. Kazak Türkçesinde ünlü uyumu bulunduğundan Arapça alıntı kelimelerde ünlü uyumu esasında benzeşme gerçekleşmiştir. Ayrıca Kazak Türkçesi, Türkiye Türkçesinde ünlü uyumunu durdurucu etki yapan öndamaksıl parçacıkları (opaque segment) artdamaksıllaştırmayı tercih etmektedir. Artdamaksıllaştırılmamış bu parçacıkların birkaç kelimede opaque olduğu da görülmektedir. Ses sıralaması Kazak Türkçesi sesbilgisi için uygun olmayan Arapça alıntı kelimeler önseste, içseste ve sonseste ünlü türemesi veya ünsüz düşmesi ile düzeltilir. Kazak Türkçesinde Arapça alıntı kelimelerde görülen değişmelerin Türkiye Türkçesinden daha ileri olması, Kazak Türkçesine bu kelimelerin yazı yoluyla değil sözlü edebiyat yoluyla ve başka bir Türk lehçesi aracılığı ile girmiş bulunması ile açıklanabilir.

Keywords: