Özet:

Özet Otizm (OSB), belirtileri erken dönemde başlayan etkileri ömür boyu devam eden sosyal etkileşimin kısıtlı yada hiç olmadığı iletişimin sınırlı tekrar davranışların ve ekolalinin yaygın olduğu nöro-gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Otizm bir hastalık değildir. Eğitim faktörünün OSB’nin seyrinde olumlu etkileri olduğu yapılan çalışmalarda gözlenmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de eğitim öğretim alanında otizm ile ilgili 2015-2021 yılları arasında yapılan lisansüstü tezler incelenmiştir. Tarama modelinde desenlenen çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden dokuman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden 01/12/2021 tarihinde yapılan tez taraması sonucunda, eğitim öğretim alanında Otizm Spektrum Bozukluğu ilgili 97 tezden Okul Öncesi Otizm ilgili 12 doktora, 18 yüksek lisans tezin içinde olduğu toplam 30 tezin incelemesi yapılmıştır. Bulgularda toplanan verileri yüzdeleri ve frekans dağılımları verilmiştir. Tezlerin çalışma konularını ağırlıklı olarak çocukların taklit becerileri, dil gelişimleri, iletişim başlatma ve sürdürme becerileri, akran ilişkileri oluşturmaktadır. Tezler ağırlıklı olarak özel eğitim alanında çalışılmış olup temel eğitim bilimleri alanında 2 çalışma mevcuttur. Çalışmalarda erken çocukluk döneminde otizm ile ilgili çalışmalarda örneklem grubu 65 ile 1 arasında değişmektedir. Bu örneklem grubu tezlerdeki sadece otizm tanılı çocukların sayısal verilerini ifade etmektedir. Tezlerin büyük çoğunluğunda yöntem olarak tek denekli araştırma modellerinden çoklu yoklama modeli, ilişkisel tarama modeli, betimsel nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Deneysel yapılan tezlerde çocukların dil gelişimi, problem davranış, iletişim ve taklit becerilerinde deney grubunun lehine anlamlı farklar bulunmuştur.Tezlerin tamamına yakınında erken çocukluk dönemi otizm spektrum bozukluğuna yönelik daha kapsamlı nicel ve nitel daha fazla araştırmalar yapılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Erken çocukluk, Otizm, Otizm ile ilgili Tezler Bu makale 18-19 Aralık 2021 tarihinde Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: