Özet:

Bilişsel bilim, zihnin ve süreçlerinin disiplinlerarası olarak bilimsel çalışması ile ilgilenir. Bilişin doğasını, görevlerini ve işlevlerini inceler. Bilişsel nörobilim ise bilişsel bilimde ortaya atılan kuramsal zeminde deneysel psikoloji, nöropsikoloji ve sinirbilimdeki yaklaşımlarla bütünleştirilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada amaçlanan, nörobilim ve edebiyat ilişkisi ekseninden zihin kuramı alanında yapılan çalışmalara ve metinlerin edebi eleştirisi yoluyla edebiyat çalışmalarına katkı sağlayabilmektir. Neden edebiyatla bilişsel bilimleri açıklamaya ihtiyaç duyulur? Bilişsel edebi kuramlar ve yaklaşımlarla edebiyat arasında kurulan bağ disiplinlerarası çalışmalara ışık tutmaktadır. Artık evrensel olanı benimseyen, özel ve kültürel olanı süzerek metne anlam veren edebiyat bilimi uzmanları, eleştirmenleri ve araştırmacıları edebi metinlerin incelenmesi ve yorumlanmasının beyin fonksiyonlarına bakılarak da yapılabileceği görüşündedir. Don DeLillo’nun 2001 de yayınladığı Beden Sanatçısı zamansızlık, hiçlik, yokluk, ölüm duygusu, varoluş gibi konuları işler. Lauren eşinin intiharından sonra zamansal algısını yitirmeye başlar dünyadan ve kendi bedeninden sıyrılır, belirsizliklerle yüklü düşünceler ve deja vu yaşar. Kendine özgü bulduğu 'beden sanatı' sayesinde vücudunu gösterisine hazırlamak için geliştirdiği aerobik ve esneme tekniklerini her gün uygular. Evinde aniden ortaya çıkan garip bir adamla kurduğu iletişim ile romanda ayrıca vurgulanmak istenen, Lauren’ın zihinsel algısıyla bu adamı yaratmış olduğudur. Bu çalışma zaman algısı, zaman-mekân ilişkisi, beden sanatı gibi kavramlarla Beden Sanatçısı adlı romanı nörobilimsel yaklaşımla incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: