Özet:

Ti-15V-3Al-3Sn-3Cr alaşımına kriyojenik işlem ve kriyojenik işlem ardından tek basamaklı ve dubleks yaşlandırma işlemi uygulanarak, alaşımının mikro yapısal özellikleri, çekme özellikleri ve yorulma çatlak ilerlemesi davranışları incelenmiştir. Alaşıma -196°C’de 24 saat kriyojenik işlem uygulanmıştır. Dubleks ve tek basamaklı yaşlandırma işlemleri ise düşük ve yüksek sıcaklıkta uygulanmıştır. Dubleks yaşlandırma işlemlerinde 250°C’de 24 saat ve 300°C’de 10 saat olmak üzere iki farklı ön yaşlandırma işlemi uygulanarak, ön yaşlandırma işleminin de alaşımın yorulma çatlak ilerlemesi davranışlarına etkisi incelenmiştir. Kriyojenik işlem ardından dubleks yaşlandırma işlemi uygulanan numunelerde α fazları daha küçük boyutta oluşmuş ve mikro yapıda çökeltiden yoksun bölgeler gözlemlenmemiştir. Ayrıca kriyojenik işlem ardından yaşlandırma işlemi uygulanan numunelerde alaşımın yüzde uzamasında bir azalma olmaksızın mukavemet değerlerinde belirgin artışlar elde edilmiştir. Tek basamaklı yaşlandırılmış numunelere kıyasla dubleks yaşlandırılmış numunelerde α fazlarının küçük boyutlarda ve mikro yapıda düzenli şekilde çökelmesi sonucu yorulma çatlak oluşumu gecikmiş ve çatlak ilerlemesi direnci artmıştır.

Anahtar Kelimeler: