Views
63
Downloands
14
Türk müziği tarihi kaynaklarının günümüz müzikologları tarafından Türkçeye kazandırılmasına devam edilmektedir. Son yıllarda Türk müziği tarihi yazmak için kaynaklar üzerinde çok sayıda incelemeye büyük oranda ihtiyaç vardır. Müzik tarihi kaynaklarından biri de Osmanlının müzik kültürü gelişimine katkıda bulunan zamanın ansiklopedik eserleri olmuştur. Bu makalede ele alınan müzik tarihi kaynağı, içinde müzik ilmi bölümü de bulunan Osmanlıların kuruluşunda yüz ilimden bahseden Arapça bir eserdir. Mehmetşah Fenari tarafından yazılmış olan eser Unmûzecu’l-ulûm (: ilimlerin örnekleri) adını taşımaktadır. Bu makalede yazarın hayatı hakkında bazı tarihler ve bilgiler ilk defa dile getirilmiştir. Bu tespitler sadece Türk kültürü değil aynı zamanda Dünya bilim tarihi için de önemlidir. Makalede, yazar Mehmedşah Fenari’nin biyografisi ile ilgili yeni tespitler de yapılmıştır, şunlardır: 1380 tarihinde doğdu, 1397 tarihinde müderris oldu, 1402 tarihinde Bursa’dan Karaman’a gitti, 1419 tarihinde babası ile Şam, Mısır, ve Mekke-Medine yolculuk yaptı, 1421 tarihinde Mısır’dan Karaman’a döndü, 1432 yılında Karaman’dan Bursa’ya geçti. Ölüm tarihinin 1435’te olduğu bütün kaynaklarda yazar. Mehmedşah Fenari’nin ailesi hakkında bazı bilgiler de yine bu makalede ilk defa tespit edilenlerdendir. Esleme adında bir kızı, Hasan Çelebi (ö.1486) adında bir oğlu vardı. Oğlu ve onun da oğlu Ahmed Fenari’nin (ö.1490 sonrası) müderris oldukları yeni tespittir. Unmûzecu’l-ulûm (: ilimlerin örnekleri) adlı eser, İkinci Murat zamanında Konya Karaman’da 1426 yılında yazılmıştır. Eserin müzik ilmi bölümü, yedi başlık altında ele alınmıştır. Konular müziğin ortaya çıkışından nazariyatın temel terimlerine kadar bilgileri özetler. Her ansiklopedide olduğu gibi bu bölümün amacı okuyucuya müzik ilmi hakkında genel bilgi vermektir. Bu makalede Mehmetşah Fenâri’nin kısaca hayatı, ansiklopedik eserinin yazmaları, müzik ilminin tercümesi, eserinin kaynağı, tercüme hakkında açıklamalar ve müzik terimleri, eserin yazıldığı zaman Osmanlı’da müzik nazariyatı tartışmaları ve ekolleri, eserin Osmanlılarda etkisi veya müzik tarihi içindeki yeri ayrı ayrı başlıklarla ele alınmıştır. Kaynak olarak filozof F. Razi’nin eserini kullanmış olduğu anlaşılmaktadır. Makalenin bulgularından biri bu ansiklopedide yer alan müzik terimleri İbn Sina’nın kitaplarından aktarılmış müzik teorisi terimleridir ve bu terimler uyumlu seslerin çıkması için telin oranlarıyla ilgilidir. Müziğin icadı ile ilgili hikaye Pisagor’la ilgilidir. Bu hikaye aslında Isfahan’dan Anadoluya taşınan bir hikayedir and Anadolu’da bulunan hristiyan halkla müslüman halkın kültürel kaynaşmasına yardımcı olmuştur. Bu hikaye uzun yıllar Osmanlının entellektüel kitaplarında XIX.yüzyıla kadar aktarılmıştır. Makalenin bilgi sunumunda sistematik müzikoloji yöntemi kullanılmıştır.
The history of Turkish music is continued to be transferred to Turkey by contemporary musicologists. In recent years, there has been a great need for a large number of research on the sources to write the history of Turkish music. One of the music history sources was the encyclopedic works of the time that contributed to the development of the Ottoman music culture. The history of music discussed in this article is an Arabic work that talks about a hundred sciences in the establishment of the Ottoman people, which is also a music science section. The name of the Qur’an is the name of the Qur’an, and the name of the Qur’an is the name of the Qur’an. In this article, some dates and information about the writer's life were first mentioned. These findings are important not only for the Turkish culture but also for the world’s scientific history. In the article, new findings related to the biography of the writer Mehmedshah Fenari were also made, including: he was born in 1380, he was murdered in 1397, he went from Bursa to Karaman in 1402, he made a journey with his father in 1419 to Damascus, Egypt, and Mekka-Medina, he returned from Egypt to Karaman in 1421, passed from Karaman to Bursa in 1432. He writes in all the sources that the date of his death was in 1435. Some information about the family of Mehmedshah Fenari is also one of the first to be found in this article. He had a daughter named Esleme, a son named Hasan Çelebi (1486). His son and his son, Ahmed Fenari (after 1490 BC) are the newly identified. Unmûzecu'l-ulûm (: examples of sciences) was written in Konya Karaman in 1426 during the Second Murat time. The music section is covered under seven titles. Themes summarize information from the emergence of music to the basic terms of Nazareth. As in every encyclopedia, the purpose of this section is to provide the reader with general information about the music science. In this article, the short life of Mehmetşah Fenâri, the writings of the encyclopedia work, the translation of the music science, the source of the work, the descriptions about the translation and the music terms, when the work was written, the music Nazariyat discussions and ecolls in the Ottoman, the impact of the work in the Ottoman or the place in the music history were addressed with separate titles. It is clear that the source used the work of philosopher F. Razi. One of the findings of the article is that the music terms contained in this encyclopedia are the music theory terms transmitted from Ibn Sina’s books and these terms relate to the line ratio for the output of compatible sounds. The story about the invention of music is related to Pisagor. This story is actually a story moving from Isfahan to Anatolia and has the Christian people in Anatolia to cultural cohesion of the Muslim people. This story has been translated in the intellectual books of the Ottoman for many years until the 19th century. In the presentation of the article, the method of systematic musicology was used.
Music Terms in The first Ottoman Sciences Encyclopedia named Unmuzac al-ulum by Mehmetşah Fenâri
Field : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
