Abstract:

Amaç: Üst gastrointestinal kanama (ÜGK) acil servis başvuruları ve hastane yatışlarının önde gelen sebeplerinden biridir. Başvuru esnasında girişimsel tedavi ihtiyacı (endoskopik hemostaz, kan transfüzyonu, cerrahi tedavi), tekrar kanama ve mortaliteyi öngörmede çeşitli risk skorları kullanılmaktadır. Çalışmadaki amacımız endoskopi öncesi pre-endoskopik Rockall (pRS), Glas-gow-Blatchford kanama (GBS) ve AIMS-65 skorlarının yüksek riskli grupları öngörmedeki etkin-liği karşılaştırmaktır. Yöntemler: Ocak 2015 - Haziran 2016 tarihleri arasında acil servise başvuran ve klinik, laboratuvar ve/veya endoskopik değerlendirme sonucunda varis-dışı ÜGK tanısı konulan hastalar retrospektif olarak tarandı. Demografik ve klinik özellikleri, laboratuvar değerleri, skorlama puanları, endoskopik girişim ve klinik seyirleri (kan transfüzyonu, tekrar kanama, cerrahi tedavi, ölüm) kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 57,2± 18.7 olan 163 (%79’u erkek) hasta alındı. Hemostaz için 92 hastaya endoskopik girişim (%56,4), 6 hastaya cerrahi girişim (%3,7)yapılmıştı. Hastaların %9,2’inde (15 hasta) tekrar kanama gelişmişti. Yüzde %63,8’ine (104 kişi) kan transfüzyonu yapılmıştı. Mortalite oranı %2,5 (4 hasta)idi. Mortaliteyi öngörmede AIMS-65 skoru diğerlerine kıyasla üstün saptandı (AUROC=0.892, p=0.007). Tekrar kanama, kan transfüzyonu ve cerrahi girişimi öngörmede GBS’u diğerlerine kıyasla üstün saptandı (sırasıyla AUROC=0.697, p=0.012 AUROC=0.778, p<0.001 ve AUROC=0.851, p=0.004). Endoskopik girişimi öngörmede pRS ve AIMS-65 benzer etkinlikte olup GBS’una üstündürler (sırasıyla AUROC=0.379, p=0.008 ve AUROC=0.378, p=0.008). Sonuç: Mortaliteyi öngörmede AIMS-65 skoru üstün bulunmuştur. Tekrar kanama, kan transfüzyonu ve cerrahi girişimi öngörmede GBS skoru üstün bulunmuştur. Endoskopik girişimi öngörmede hiçbir skorun etkinliği yeterli değildi. Hastaneye başvuru esnasında ÜGK hastalarında yük-sek riskli grubu belirlemede GBS ve AIMS-65’in birlikte kullanımı yararlı olabilir.

Keywords: