Views
11
Downloands
4
Kâdî Abdülcebbâr Abbâsîler’in zayıflayıp Büveyhîler’in siyaseten yükselişe geçtiği bir dönemde önemli siyasî görevleri icrâ eden ve Mu‘tezilî düşüncenin önde gelen kelâmcıları arasında yer almaktadır. Bundan dolayı hem siyasî hem de kelâmî görüşleri aynı zamanda ekolünü de temsil etmektedir. Bu durumu destekleyen bir başka veri de elimizdeki Mu‘tezilî kaynakların önemli bir kısmının kendisine ait eserler oluşudur. Böylelikle Mu‘tezilî düşünce üzerine konuşurken bir yönüyle Kâdî Abdülcebbâr’ın eserlerinin çerçevesi ve ufku kadar hareket edilebilmektedir. Hal böyleyken Kâdî Abdülcebbâr’ı ve eserlerini anlamak büyük oranda mezhebini anlamak olacakken kendisinin ancak ulaşılabilen görüşleri de Mu‘tezile’nin yeni ufukları olarak görülebilir. Kâdî Abdülcebbâr’ın son yıllarda tahkîk edilerek bilim dünyasına sunulan ve Hadis ilmine dâir te’lif etmiş olduğu el-Emâlî adlı eseri bu çalışmanın ana kaynağı mesabesindedir. Bu eser dikkatle incelendiğinde Kâdî’nın hem ilmî kişiliği hem de kelâmî metodolojisine yönelik farklı bakış açıları barındırdığı anlaşılabilecektir. Elinizdeki çalışmada el-Emâlî’den olası birçok yönüyle değil özellikle de tasavvuf düşüncesini temerküz etmiş zühd kavramı ve bununla ilişkili bazı hadislerin yorumlarına odaklanılmaktadır. Bu ameliye esnasında da Kâdî Abdülcebbâr’ın hadisçi yönünden ziyâde mütekellim kişiliğine vurgu yapılacaktır. Mu‘tezilî düşüncenin ve Kâdî Abdülcebbâr’ın zühd hakkındaki bazı görüşleri el-Emâlî’de yer verdiği hadislerle irtibatlandırılmış ve kısaca açıklanmıştır. Bu açıklamalardan da yola çıkarak Kâdî Abdülcebbâr’ın Emr bi’l-Ma‘rûf ve Nehiy ani’l-Münker prensibinin ahlâkî boyutuna katkı verebilecek bazı yaklaşımları da kavranabilecektir.
Qadi Abd al-Jabbar is one of the leading theologians (kalam) of Mu‘tazilite thought, who performed important political duties at a time when the Abbasids weakened and the Buyids were on the rise politically. Therefore, both his political and theological views also represent his school (Mu‘tazilah). Another data supporting this situation is that a significant part of the Mu‘tazilite sources are his own works. Thus, while understanding Qadi Abd al-Jabbar and his works will be to a large extent to understand his sect, his views that can only be reached can be seen as the new horizons of Mu‘tazilah. While this is the case, understanding Qadi Abd al-Jabbar and his works will be to a large extent to understand his sect, while his only accessible views can be seen as the new horizons of Mu‘tazilah. The main source of this study is the work al-Emali, written by Qadi Abd al-Jabbar on the science of Hadith and presented to the world of science after being investigated in recent years. The present study focuses on the concept of asceticism (zuhd) and the interpretations of some hadiths related to it, which focuses on mysticism (sufism), not with many possible aspects from al-Emali. During this operation, the emphasis will be on the theologian (mutakallim) personality of Qadi Abd al-Jabbar rather than the hadith (muhaddis). When this work is carefully examined, it can be understood that Qadi has different perspectives on both his scientific personality and his theological methodology. Some of the Mu‘tazilite thought and Qadi Abd al-Jabbar’s views on asceticism (zuhd) are related to the hadiths he includes in al-Emali and are briefly explained. Based on these explanations, some approaches of Qadi Abd al-Jabbar that can contribute to the moral dimension of the principle of Amr bi-al-Ma‘ruf wa Nahy ‘an-al-Munkar will also be comprehended.
Field : İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
