Özet:

Divan şairleri ortak bir geleneğin temsilcileridir. Divan şiirinde şairlerin kullanacakları sanatlar, kalıplar, mazmunlar bellidir. Onlar belli belagat kurallarına göre şiirlerini şekillendirmek zorundadırlar. Bu yüzden Divan şairleri, bireysel değil ortak bir edebiyat ve şiir kültürünün temsilcileridir. Şairler aynı malzemelerle farklı şeyler söylemeye çalışırlar. Bu da onları “bikr-i mana” (orijinal söylem) arayışına iter. Bu anlayışa göre şairler, kendilerinden öncekilerden farklı söz söylemek için çabalarlar. Bu arayış sonunda da her şair, Klasik şiirin çatısı altında farklı tahayyül ve teşbih dünyası geliştirmiştir. Böylece sınırları ve kuralları belirlenmiş bir şiir geleneğine bağlı olan her Divan şairi, şiir ve şairin nitelikleri hususunda farklı bakış açıları geliştirmiştir. Şairler, bu görüşlerini de divanlarının dibacelerinde, mesnevilerde, tezkirelerde ve divanların muhtelif kısımlarında belirtmişlerdir. Bu görüşler, Divan şairinin şiire ve şaire bakış açısını, dönemin şiir anlayışını göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Bu çalışmada Divan şiiri şairlerinin popüler divan dibaceleri, tezkireleri, mesnevileri ve divanların muhtelif kısımlarındaki şiir ve şair hakkındaki görüşleri irdelenecek; Fuzûlî, Lami’î Çelebi, Nâbi, Nedim, Seyyid Vehbî, Şeyh Galip gibi şairlerden örnekler verilecektir.

Anahtar Kelimeler: