Özet:

Amaç: Kanser, ölüme neden olmasının yanı sıra psikiyatrik bozuklukların oluşum riskinin çok arttığı kronik bir hastalıktır. Depresyon ve anksiyete bozuklukları da bu süreçte sıklıkla gözden kaçırılabilen iki psikiyatrik bozukluktur. Çalışmamızın amacı bu hastalardaki depresyon ve anksiyete düzeylerini ve bu iki durumun hastalıkla başa çıkma derecesi ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Çalışma grubunu Mart 2009 – Haziran 2010 tarihleri arasında GATA Tıbbi Onkoloji kliniğinde yatan veya ayaktan takip edilen 74 kanser hastası oluşturdu. Psikiyatrik herhangi bir hastalığı olmayan 74 sağlıklı birey de kontrol grubunu oluşturdu. Çalışmaya katılanlara sosyo-demografik özellikleri ve hastalık bilgileri anket formu, anksiyete ve depresyon düzeyleri Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ile değerlendirildi. Hasta grubunun kanserle başa çıkma tutumlarını değerlendirmek amacı ile Baş Etme Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (COPE) uygulandı. Bulgular: Kanser hastalarının anksiyete puan ortalaması 13.01±10.47, kontrol grubunun anksiyete puan ortalaması 8.55±7.02 olarak saptandı. Kanser hastalarının depresyon puanları ortalaması 11.34±7.92, kontrol grubunun depresyon puanları ortalaması 6.96±6.30 idi. İki grubun ortalama anksiyete ve depresyon puanları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı idi (sırasıyla p=0.003, p<0.001). Kanserli hasta grubunun anksiyete ve depresyon puanları arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ve güçlü bir ilişki mevcuttu (p<0.001, r=0.582). Korelasyon analizinde, COPE ölçeği disfonksiyonel başa çıkma tutumlarından soruna odaklanma-duyguları açığa vurma ve davranışsal boşverme alt grubu ile BAÖ puanları arasında pozitif korelasyon saptandı (sırasıyla r=0.366, p=0.001; r=0.294, p=0.011). Ayrıca COPE ölçeği sorun odaklı başa çıkma tutumlarından geri durma alt grubu ile BDÖ puanları arasında pozitif korelasyon saptandı (r=0.287, p=0.013). Sonuç: Onkolojideki gelişmeler hızla ilerlese de hastalığın psikolojik yıkım etkisi kaçınılmazdır. Çalışmamız kanserin medikal tedavisi ile birlikte psikiyatrik bozuklukların tanı ve tedavisinin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca birinci basamakta izlenen kanser hastalarının hastalıkla başa çıkma sürecinde en uygun yolu izlemelerine yardımcı olunmalıdır.

Anahtar Kelimeler: