Özet:

Çalışmada Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ve Şangay İş Birliği Örgütü (ŞİÖ) ülkeleriyle olan dış ticaret ilişkisi incelenmiştir. Bunun için 2003-2017 dönemine ait yıllık verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. Çalışmada oluşturulan her bir model için bağımlı değişken olarak Türkiye’nin AB ve ŞİÖ ülkelerine gerçekleştirdiği ihracat ve ithalat rakamları toplamı kullanılmıştır. Bağımsız değişken olarak ülkelerin ekonomik büyüklük göstergesi olan gayrı safi yurtiçi hâsıla (GSYİH) değerleri, ülkelerin birbirleriyle uzaklıklarını ifade eden mesafe değişkeni, reel döviz kuru değişkeni, gümrük birliğine üye olup olmama ve 2008 yılında gerçekleşen ekonomik kriz kukla değişkenleri kullanılmıştır. Uygulanan bütün modellerin ampirik analiz sonuçlarına göre ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılaları dış ticareti pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı, ülkeler arası uzaklığında dış ticareti negatif ve istatistiksel olarak anlamlı etkilediği tespit edilmiştir. Gümrük Birliği kukla değişkeninin oluşturulan model 4’te istatistiksel olarak anlamlı ve negatif, ekonomik kriz kukla değişkeninin ise bütün modellerde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönde dış ticareti etkilediği tespit edilmiştir. Reel döviz kuru değişkeninin dış ticaret üzerindeki etkisinin negatif ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: