Abstract:

Planlama süreçleri kentsel peyzajı biçimlendiren arazi kullanım kararlarının alındığı temel çalışmaları kapsamaktadır. Genelde yapılı çevrenin oluşumuna ilişkin kararların öncelendiği planlama süreçlerinde, kentin doluluk-boşluk dengesinin oluşturulması, kent ekolojisinin göz önüne alınması, kentsel yaşam kalitesinin sağlanabilmesi için doğayı kente taşıyacak olan kentsel açık yeşil alan sisteminin oluşturulması gerekmektedir. Aktif ve pasif yeşil alanlardan oluşan yeşil ağ sisteminin oluşturulması, kentsel alanların yaşanabilirliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlayan planlama süreçlerininönemli çıktısıdır. Bu araştırmanın amacı; tarih, kültür ve doğa şehri olarak tanımlanan Samsun-Çarşamba ilçesine ilişkin planlama sürecinin kent peyzajına nasıl yansıdığını saptayarak gelecekte yapılacak planlar için kentsel peyzaj planlama açısından ön veri oluşturmak ve yerleşmede yaşanabilirliği ve yaşam kalitesini geliştirmek için kentsel peyzaj planlama önerileri geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda, ‘Yeşilırmak şehri’ olarak tanımlanan Samsun-Çarşamba ilçesinin planlama süreci kentsel peyzaj açısından irdelenmiş ve kentsel peyzaj planlama önerileri sunulmuştur. Bu çalışmada, coğrafi bilgi sistemleri programları, uydu görüntüsü, mer’i uygulama imar planı,  revizyon-ilave imar planı ve bu planlara ilişkin raporlardan faydalanılmıştır. İmar planlarındaki kentsel alan kullanımlarının yüzölçümleri bilgilerinden yola çıkılarak araştırma alanının kentsel peyzaj özellikleri hem araştırma alanı genelinde hem de mahalleler ölçeğinde ortaya konulmuştur. Kentin açık ve yeşil alanları da ayrıca toplam yüzölçümleri bakımından incelenmiş, böylece kentsel peyzaj planlama önerileri geliştirilmesi öncesinde mevcut duruma ait bilgilere yer verilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar, Çarşamba ilçesinde açık ve yeşil alan sisteminin oluşturulmasında öncelikle imar planında öngörülen açık ve yeşil alan düzeyine ulaşılamadığını ve imar planında park alanı, çocuk bahçesi ve spor alanları olarak ayrılan alanların amacına uygun olarak kullanılması gerektiğini göstermektedir.

Keywords: