Özet:

Zekâ geriliği tanısı konulan çocuk ve ergenlerin sosyodemografik özellikleri ile bunlarda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) varlığı ve sıklığının incelenmesi amaçlanmıştır. Kasım 2011 ile ağustos 2013 tarihleri arasında Düzce Tıp Fakültesi Psikiyatri polikliniğine zekâ özürlülüğü nedeniyle başvurup, zekâ geriliği tanısı alan 205 çocuk ve ergen araştırma grubuna alınmıştır. Çalışmaya alınan çocukların ebeveynlerine yöneltilen sosyodemografik özelikleri kapsayan sorular yer almış, çocuk ve ergenlerde porteus labirent zeka testi ve DEHB tanısı için ebeveynlere yönelik tanı kriterleri ölçeği kullanılmıştır. Araştırma grubunu oluşturan 205 çocuğun %42’si kız %58 ‘i erkekti. Bunların 1/3‘ü 1-2 yıl eğitim almıştı. %75.2’si kırsal alanda yaşamaktaydı ve ailelerin gelir düzeyleri düşüktü. Annelerin %50,2’sinin hiç eğitim almadığı görüldü. Çocukların yaklaşık yarısı normal doğum, diğer yarısı erken, zor ve sezaryen doğum ile dünyaya gelmişti. Zekâ grupları ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite arasında anlamlı ilişki bulundu. DEHB’si orta düzeyde olan çocuklar sınır zekâ grubunda sık görüldü. DEHB’si şiddetli olan çocuklar, orta ve hafif düzeyde zekâ geriliği olan çocuklarda daha fazla görüldü. Toplam grubun %38’i (n=78), sezaryen ile doğan 34 çocuğun %76.5’i (n=26) DEHB tanısı aldı. Sezaryen doğum ile DEHB arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulundu (p<0.0001). Zekâ geriliği olan çocuklarda yüksek oranda DEHB ortaya çıktığı, bunda da en önemli nedenin sezaryen doğum şekli olduğu görüldü. Zekâ geriliği olan çocukların değerlendirilmesinde DEHB ve sezaryen doğumun öncelikle ele alınması gerektiği düşünülmektedir. Yanı sıra sezaryen doğum kararının verilmesinde tıbbı zorunlulukların olmadığı durumlarda çocuğun zekâ geriliği ve DEHB açısından ciddi risk taşıyacağı göz önüne alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler: