Özet:

Bu yazıda 18. yüzyıl sadrazamlarından Hekimoğlu Ali Paşa hakkında yazılmış olan Metâliü’l-âliye fî Gurreti’l-gâliye hakkında bilgi verilecektir. Hekimoğlu Ali Paşa’nın oğlu İsmail Ziyâeddin Efendi eserinde, babası Hekimoğlu Ali Paşa’nın doğumundan vefatına kadar hayatını; aldığı görevleri, tayin yerlerini, yaptığı hizmetleri, inşa ettirdiği binaları, vesile olduğu hayır işlerini anlatmıştır. Yazma eserde ayrıca Ali Paşa’nın şiirleri ve Ali Paşa’ya çesitli vesilelerle yazılan şiirler bulunmaktadır. Burada Metâliü’l-âliye fi Gurreti’l-Gâliye genel hatlarıyla tanıtılacaktır. Ali Paşa’nın daha önce yayınlanmamış şiirleri incelenecektir. Ali Paşa için üç defa sadrazam oluşu, yaptırdığı cami, çeşme, kütüphane ve görevlerindeki âdil idaresi, savaşları, zaferleri, başarıları vd sebeplerle oldukça fazla sayıda şiir yazılmıştır. Ziyâ’î İsmail Bey, babası Hekimoğlu Ali Paşa’ya hayatı boyunca veya vefatından sonra çok fazla şiir yazıldığını bunların hepsini okuyucuda bıkkınlık yaratmasın diye eserine dahil etmediğini ifade etmiştir. Ayrıca Metâliü’l-âliye fi Gurreti’l-gâliye’de Ziyâ’î’nin eserinde yeri geldikçe atasözü mahiyetinde, duruma uygun, yazarını belirterek veya belirtmeden tek beyitli şiirlere yer verdiği görülmektedir. O dönemde nazmın nesre göre daha ön planda olması veya duruma uygun atasözü mahiyetinde beyitlerin kullanılmasının anlatımı daha estetik ve etkili kıldığı düşüncesi ile mensur eserlerde hayat dersi veren beyitlere yer alabilmektedir. Ziyâ’î babası için yazılan şiirlerin hepsini eserine almadığı halde eserde Hekimoğlu Ali Paşa ile ilgili fazla sayıda şiir bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: