Abstract:

Yakınçağın önemli kaynaklarından kabul edilen basının Türk tarihinde gözle görülür bir etki bırakması ancak XIX. ve XX. yüzyılda mümkün olmuştur. Avrupa’da ise basın faaliyetleri çok daha erken tarihlerde başlamış hatta büyük toplumsal ve siyasi olaylar içerisinde rol oynamıştır. Bu rol, aynı zamanda ideolojilerin çok ve sıkça tartışıldığı XIX. Yüzyılın doğası gereğidir. Çünkü Fransız Devrimi’nden sonra neredeyse tüm dünyayı etkisi altına alan fikir hareketlerinin çevresinde toplanan aydınlar, ideolojilerini anlatacak, yayacak saha olarak basın faaliyetlerine yönelmişler ve çok sayıda dergi, gazete bu dönemde Osmanlı topraklarında da adından söz ettirmeye başlamıştır. Bunda II. Meşrutiyet döneminin yarattığı kısmi özgürlük havasının etkisini de unutmamak gerekir. Meşrutiyet döneminden kasıt II. Meşrutiyet dönemidir. Zira I. Meşrutiyet dönemi kısa zaman içerisinde kapanmıştır, basın faaliyetlerinin genişlemesi ve bir etkinlik kazanması ancak II. Meşrutiyet dönemiyle mümkün olmuştur. Türk-Macar ilişkilerinin Türk basınına yansıyan tarafını örneklerle ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, iki milletin ilişkilerinin derin bir tarihe sahip olduğu bilgisinden hareket etmektedir. Söz konusu dönemde siyasi, diplomatik ilişkilerden bahsederken Avusturya-Macaristan Devleti muhatap kabul edilse de çalışmada Macarlar ile Türklerin ilişkilerinin Meşrutiyet basınında nasıl yer bulduğu üzerinde durulmaktadır. Macarlar ile Türklerin akrabalık ilişkilerini ortaya koymaya yönelik çalışmalar öteden beri yapılagelmiş ve dönemin ideolojik, siyasi gelişmeleri ışığında bu konuya ilgi artmıştır. Yakınçağın önemli bir kaynağı olan basından bunu takip etmek mümkündür. Çalışmada Macarlar ile Türklerin sosyal, siyasi, kültürel, iktisadi ilişkileri ve bu dönem Türk aydınının Macarlara bakışı, Meşrutiyet dönemi gazete ve dergilerinden örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. 

Keywords: